Wykonawcy:

Koncert połączony z promocją płyty "Wielcy z Małopolski"

Paweł Wajrak - skrzypce

Justyna Dybek-Boczek - skrzypce

Anna Migdał Chojecka - altówka

Franciszek Pall - wiolonczela

Duszan Korczakowski - kontrabas

Ewelina Panocha - fortepian

Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz - prowadzenie

Repertuar:

Antoni Kątski:
- Trio fortepianowe op. 201

- Le reveil du Lion (Przebudzenie lwa): caprice heroique op. 115 

* * *
- Sekstet fortepianowy op. 220

ANTONI KĄTSKI to polski kompozytor, pianista, pedagog, animator życia muzycznego na całym świecie, wielowymiarowy artysta, który pomimo ogromnego wkładu w rozwój kultury muzycznej XIX wieku został w swojej ojczyźnie zupełnie zapomniany. Urodzony 25 września 1816 roku w Krakowie, pochodził z rodziny szlacheckiej kultywującej tradycje patriotyczne i wojskowe. Pierwsze lekcje gry na instrumentach pobierał u ojca Grzegorza – urzędnika sądowego, wielkiego pasjonata sztuki muzycznej, który całe życie poświecił na budowanie karier artystycznych swoich utalentowanych dzieci (Karola, Antoniego, Stanisława, Apolinarego oraz córki Eugenii). Publiczne występy rozpoczął w wieku pięciu lat, a już w roku 1822 został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Muzyki w rodzinnym mieście. Jako wybitnie uzdolnione dziecko otrzymywał liczne stypendia, które pozwoliły mu na odebranie edukacji muzycznej na najwyższym poziomie. Za swoje artystyczne osiągnięcia był także wielokrotnie odznaczany przez europejskich monarchów. Antoni pobierał nauki m.in. u Johna Fielda w Moskwie i Simona Sechtera w Wiedniu. Źródła podają, iż lekcji udzielali mu także Sigismund Thalberg oraz sam Ludwig van Beethoven. Rodzina Kątskich zmieniała miejsce zamieszkania w zależności od możliwości koncertowych „cudownych dzieci”. W latach 30. XIX wieku osiedlili w Paryżu. Był to czas, kiedy Antoni zaczął pracować na własny rachunek udzielając lekcji fortepianu, występując, komponując i wydając swoje utwory. Dając się poznać jako wybitny pianista, szybko został doceniony przez tamtejszą elitę kulturalną i w niedługim czasie zdobył fotel jurora w paryskim konserwatorium. Jako pedagog stworzył dzieło pt. L’indispensable du Pianiste op. 100, które na stałe wpisało się do kanonu podręczników muzyki. Lata 1851–1853 spędził w Berlinie, gdzie otrzymał posadę pianisty dworu pruskiego. Następnie udał się do Petersburga, pozostając tam do 1867 roku, by później na kolejne 16 lat osiedlić się w Londynie (w tym czasie nieustannie koncertując, komponując i prowadząc działalność pedagogiczną). Rok 1883 przyniósł największe dotąd zmiany w życiu Kątskiego, który opuścił stary kontynent i przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. W Grand Rapids w Stanie Michigan objął stanowisko profesora fortepianu w tamtejszej uczelni. W roku 1887 artysta udał się w podróż koncertową dookoła świata, która obejmowała Australię, Nowa Zelandię, Indonezję, Chiny, Syjam, Rosję i Polskę. Zmarł nagle, 7 grudnia 1899 roku w posiadłości siostry swojej żony Natalii – prawdopodobnie w Iwanczycach koło Pohostu Zarzecznego (na Wołyniu). Nie wiadomo, gdzie dokładnie znajduje się grób kompozytora.

Wychowany na klasykach Kątski jako kompozytor stał się reprezentantem stylu wczesnoromantycznego. Uprawiał niemal wszystkie gatunki muzyczne (twórczość solowa, kameralna, symfoniczna, wokalna, wokalno-instrumentalna). Jest autorem ponad czterystu opusów, z czego lwią część stanowią utwory na fortepian. Antoni Kątski bez wątpienia był jednym z najbardziej wszechstronnych kompozytorów XIX wieku. Tworzył kulturę muzyczną tej epoki, tak bardzo różnorodną pod względem stylów i poziomów, zaś jego ogromny dorobek artystyczny jest istotnym elementem polskiego dziedzictwa kulturowego.
Rycina z podobizną kompozytora - gallica.bnf.fr 

Trio fortepianowe op. 201

To prawdopodobnie jedyna kompozycja Kątskiego na fortepian, skrzypce i wiolonczelę. Dokładna data powstania utworu nie jest znana, jednak wiele wskazuje na to, iż pochodzi on z berlińskiego okresu twórczości artysty (lata 1851-1853). Wiadomo natomiast, że dzieło zostało wykonane w 1853 roku, podczas jednego z koncertów Antoniego na ziemiach polskich. Świadkiem tego wydarzenia był krytyk muzyczny Józef Sikorski, który w recenzji z tego wydarzenia pisał, iż Trio zasługuje na umieszczenie go wśród najlepszych utworów tego rodzaju. Odradzał również Kątskiemu pisanie błahych kompozycji, skoro ten potrafi tworzyć tak wartościowe dzieła. Utwór składa się z czterech części. Elementem spajającym całą część pierwszą jest stała obecność rytmu punktowanego, który nadaje jej uroczysty i marszowy charakter. Partia fortepianu jest dosyć rozbudowana i wymaga od pianisty sporych umiejętności technicznych (liczne figuracje, rozłożone pasaże, przebiegi oktawowe i tercjowe, arpeggia). Część druga Allegro non troppo (z Triem w środku) za sprawą względnie szybkiego tempa i trójdzielnego metrum jawi się jako zwiewna i taneczna. Jej cechą charakterystyczną są zdecydowane kontrasty dynamiczne, regularne występowanie akcentów oraz częste powtórzenia. Część trzecia Andante niezwykle romantyczna i pełna ckliwych uniesień dzieli się wewnętrznie – poszczególne fragmenty zachowane są w różnych tempach i tonacjach. Część czwarta Rondo, elegancka a zarazem taneczna w wyrazie jest kolejnym przykładem inspiracji kompozycjami Chopina. Możemy odnaleźć w niej podobieństwa do trzeciej części Koncertu fortepianowego e-moll op. 11. 

Sekstet fortepianowy op. 220

To bardzo interesująca kompozycja, której rękopis został odnaleziony przez Stefana Śledzińskiego w Bibliotece im. Sałtykowa-Szczedrina w Leningradzie (obecnie Petersburg), gdzie trafił z archiwum Pałacu Zimowego w Petersburgu. Jest to właściwie pochodzące z 1862 roku opracowanie Symfonii a-moll op. 220, dedykowanej carowi Aleksandrowi II. Kątski stworzył dzieło w nadziei na uzyskanie stanowiska carskiego solisty (takim tytułem posługiwał się bowiem jego brat Apolinary), plan jednak nie powiódł się, prawdopodobnie przez wzgląd na kwestie polityczne związane z powstaniem styczniowym. Nie ma dowodów na to, że Symfonia a-moll op. 220 została kiedykolwiek wydana czy wykonana. Należy jednak zaznaczyć, że jest to jeden z nielicznych przykładów polskiej symfonii pochodzącej z XIX wieku. W tym czasie na ziemiach polskich orkiestry symfoniczne właściwie nie istniały, nie było zatem zapotrzebowania na tego typu utwory. Powszechnym zwyczajem stało się zatem aranżowanie utworów symfonicznych na mniejsze zespoły kameralne (z fortepianem lub bez). Zabieg ten miał na celu spopularyzowanie kompozycji i umożliwienie jej wykonywania w salonowych warunkach. Dzieło składa się z czterech części: 1. Allegro guerriero, 2. Adagio religioso, 3. Scherzo i 4. Finale. Część pierwsza, zachowana w metrum trójdzielnym, niewiele ma wspólnego z ową zapowiadaną wojowniczością. Oba tematy mają raczej śpiewny i liryczny charakter, zbytnio ze sobą nie kontrastując. Część druga pod względem formalnym ma budowę ABA1. Poprzedzona jest inwokacją nawiązującą do tekstu hymnu „Boże caria chrani”. Kompozytor nie przywołuje jednak cytatów muzycznych z tej pieśni. Skrajne części Adagia wprawiające słuchacza w błogi i kontemplacyjny nastrój, przedziela wzburzony fragment środkowy. Część trzecia (z Triem w środku), to kolejne ogniwo zachowane w trójdzielnym metrum. Wdzięczne tematy, grane z dużym temperamentem i finezją w dość szybkim tempie, nadają Scherzu lekki i taneczny, choć wcale nie żartobliwy charakter. W części czwartej, o wyraźnie ludowym zabarwieniu odnajdujemy wpływy twórczości Fryderyka Chopina, zwłaszcza jego Ronda à la Krakowiak op. 14. Jest to najbardziej ruchliwa i żywiołowa część cyklu i jednocześnie najciekawsza pod względem muzycznym (jak pisze Stefan Śledziński, pod względem formalnym nie jest to jednak rondo, a swobodnie potraktowane allegro sonatowe).

Anna Parkita

Koncert promuje wydanie albumu z serii "Wielcy z Małopolski"
zawierającego kompozycje Antoniego Kątskiego. 

Płytę będzie można zakupić w przerwie koncertu.

Paweł WAJRAK - koncertmistrz Orkiestry Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie oraz koncertmistrz i kierownik artystyczny Tarnowskiej Orkiestry Kameralnej. Współtworzy kwintet smyczkowy Piazzoforte Ensemble, a także zespół New Tango Bridge.

Stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Laureat nagrody Fryderyk w 2006 roku za płytę zrealizowaną wraz z Kevinem Kennerem i Piazzoforte Ensemble. Zarejestrował wybrane koncerty A. Vivaldiego z cyklu La Stravaganza na płycie Bach & Vivaldi, wydanej z okazji 20-lecia Tarnowskiej Orkiestry Kameralnej. W 2015 roku dokonał pierwszego w historii nagrania Koncertu skrzypcowego A-dur op. 8 A.F. Duranowskiego.

Koncertuje jako solista i kameralista, współpracował z Teatrem im. J. Słowackiego w Krakowie, występuje na festiwalach w kraju i za granicą, pozostając w stałej współpracy m.in. z Kevinem Kennerem, Waldemarem Malickim, Michałem Nagym, Klaudiuszem Baranem, Piotrem Wajrakiem.

Urodził się w Lublinie. Ukończył z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie Romana Reinera. Brał udział w wielu kursach mistrzowskich i kameralnych pod kierunkiem m.in. Mariny Jaszwili i Wiesława Kwaśnego. W latach 1997–2001 był koncertmistrzem orkiestry Sinfonia Amabile. Współpracował z zespołami Sinfonietta Cracovia, Sinfonia Varsovia oraz z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej.
Fot. archiwum własne

Justyna DYBEK-BOCZEK - asolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie skrzypiec Wiesława Kwaśnego. Swoje umiejętności doskonaliła podczas warsztatów i kursów mistrzowskich, prowadzonych m.in. przez Zakhara Brona, Kaję Danczowską, Jana Staniendę, Bartosza Bryłę, Sławomira Tomasika, Krzysztofa Jakowicza.

Na stałe związana z Orkiestrą Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. Współtworzy również Orkiestrę Akademii Beethovenowskiej, z którą od 2003 roku aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym w kraju i za granicą. Brała udział w licznych koncertach i festiwalach, takich jak Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, Chopin i jego Europa, Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie, Muzyczny Festiwal w Łańcucie, Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari, Festiwal im. Jana Kiepury, Opera Rara, Festiwal Muzyki Polskiej, Last Nights of the Proms, Kulturwald Festival w Aldersbach, Abu Dhabi Festival, we współpracy z wybitnymi dyrygentami i kompozytorami, m.in. Krzysztofem Pendereckim, Jackien Kaspszykiem, Gabrielem Chmurą.

Współpracowała także z wieloma innymi zespołami, w tym z orkiestrą Teatru Muzycznego w Poznaniu, Filharmonią Podkarpacką, Międzynarodową Orkiestrą Barokową, Capellą Cracoviensis, orkiestrą Opery Krakowskiej, Tarnowską Orkiestrą Kameralną.
Fot. Konrad Mika

Anna MIGDAŁ-CHOJECKA - ukończyła z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej (obecnie im. K. Pendereckiego) w Krakowie w klasie altówki Janusza Pisarskiego. W roku 2004 otrzymała Stypendium Ministra Kultury. Uczestniczyła w licznych kursach mistrzowskich, prowadzonych m.in. przez Jadwigę Kaliszewską, Jerzego Kosmalę, Andrę Darzins, Krzysztofa Pendereckiego.

Laureatka licznych konkursów, m.in. Ogólnopolskiego Konkursu Altówkowego im. J. Rakowskiego w Poznaniu (wyróżnienie, 2003), jak również I Ogólnopolskiego Konkursu Instrumentalistów Smyczkowych w Krakowie (wyróżnienie, 2006).

Koncertuje w kraju i za granicą jako muzyk orkiestrowy i kameralny. Debiutowała jako solistka wraz z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, wykonując Koncert na altówkę Béli Bartóka. Wystąpiła dwukrotnie na antenie Radia Kraków, wykonując sonatę Paula Hindemitha oraz Yorka Bowena.

Uczestniczyła w Festival junger Künstler w Bayreuth, festiwalu Muzyka w Starym Krakowie, Międzynarodowych Dniach Muzyki Kompozytorów Krakowskich, Wielkanocnym Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena.

Obecnie jest liderem grupy altówek Orkiestry Filharmonii Krakowskiej oraz Orkiestry Akademii Beethovenowskiej. Często występuje gościnnie w orkiestrze Sinfonietta Cracovia. Jest członkinią Żelenski String Quartet oraz współpracownicą Messages Quartet.

Fot. Adam Chojecki

Franciszek PALL - urodzony w Krakowie. Studia ukończył w 1999 roku z wyróżnieniem w klasie wiolonczeli Witolda Hermana. Uczestniczył w wielu kursach solistycznych i kameralnych.

Od 1996 roku jest wiolonczelistą Orkiestry Filharmonii Krakowskiej. Współpracuje ponadto z zespołem Sinfonietta Cracovia, Przemyską Orkiestrą Kameralną i Tarnowską Orkiestrą Kameralną. Koncertuje chętnie jako kameralista. Z Kwartetem Smyczkowym Filharmoników Krakowskich występował na festiwalach w Niemczech, Włoszech, San Marino i Czechach. Brał udział w nagraniach muzyki filmowej oraz płyty z polską muzyką wiolonczelową dla wytwórni DUX.

Udziela się jako pedagog, prowadząc klasę wiolonczeli w Zespole Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie.
Fot. archiwum własne

Duszan KORCZAKOWSKI - edukację muzyczną rozpoczął od gry na skrzypcach i fortepianie. Od szkoły średniej kontynuował ją na kontrabasie u Ryszarda Węgrzyna. Absolwent Akademii Muzycznej (obecnie im. K. Pendereckiego) w Krakowie w klasie Jerzego Tokarczyka. Uczestnik wielu ogólnopolskich konkursów kontrabasowych, podczas których zdobywał liczne wyróżnienia, a także kursów dla solistów i mistrzowskich kursów orkiestrowych, powiązanych z tournée po Polsce, Anglii, Niemczech, Holandii, Austrii, Chinach, Ameryce Północnej i Południowej. W sezonie 2007– 2008 pełnił funkcje koncertmistrza sekcji kontrabasów w Teatro Municipal w Santiago de Chile. Obecnie współpracuje z wieloma orkiestrami i zespołami, takimi jak Sinfonietta Cracovia, Orkiestra Akademii Beethovenowskiej, Capella Cracoviensis oraz zespoły kameralne Filharmonii Krakowskiej i Akademii Muzycznej. Przez ostatnie 10 lat współpracował z takimi artystami, jak Ivo Pogorelich, Placido Domingo, Gheorghe Zamfir, Steven Isserlis, Krzysztof Penderecki. Brał udział w licznych festiwalach, począwszy od Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena, poprzez festiwale muzyki filmowej i sakralnej, kończąc na UnSound Festiwal. Na stałe wpółpracuje z Nigelem Kennedym, będąc członkiem Orchestra of Life, z którym dokonał nagrania Czterech pór roku A. Vivaldiego. W sezonie 2015–2016 był członkiem gruzińskiej orkiestry barokowej Georgian Sinfonietta, wraz z którą koncertował z gwiazdami muzyki dawnej, takimi jak Jordi Savall i Sergio Azzolini. Jako solista nagrał sonaty kontrabasowe Franka Proto i Paula Hindemitha dla Polskiego Radia. Koncertował również w Chile, wykonując premierowe utwory studentów krakowskiej Akademii Muzycznej.

Fot. archiwum własne

Ewelina PANOCHA - gry na fortepianie uczyła się pod kierunkiem Jarosława Iwaneczki w szkole muzycznej w Tarnowie, a następnie w klasie Ewy Bukojemskiej w Akademii Muzycznej w Krakowie, którą ukończyła z wyróżnieniem w 2004 roku. Swoje umiejętności doskonaliła na kursach mistrzowskich u Janusza Olejniczaka, Elżbiety Tarnawskiej, Waldemara Wojtala, Katarzyny Popowej-Zydroń, Borisa Bermana, Andrzeja Jasińskiego. Stypendystka Prezesa Rady Ministrów w latach 1997–1998. Po uzyskaniu dyplomu podjęła pracę nauczyciela i akompaniatora w Zespole Szkół Muzycznych w Tarnowie. Laureatka konkursów pianistycznych m.in. w Antoninie i Krakowie. W roku 2016 otrzymała IV nagrodę w Concours Musical de France, w 2017 półfinalistka Międzynarodowego Konkursu Fortepianowego im. Jeana Françaix w Paryżu. Była akompaniatorem podczas Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Heinricha Wilhelma Ernsta i Karola Szymanowskiego we Wrocławiu (2012). Brała udział w festiwalach Tydzień Talentów w Tarnowie i Kąśnej Dolnej oraz Emanacje. W 2016 roku nagrała Fantazję op. 9 Augusta Duranowskiego, która wraz z innymidziełami tego kompozytora znalazła się na płycie wytwórni Acte Préalable.
Fot. Aleksandra Kubicz