Wykonawcy:

Joanna Morska-Osińska – skrzypce barokowe

Paweł Zalewski – viola da gamba

Marek Toporowski – klawesyn

dr hab. Piotr Wilk, prof. UJ –  wykład Aldebrando Subissati – senior musicus króla Jana Kazimierza

Repertuar:

Przybyłych na koncert uprzejmie prosimy o korzystanie z szatni Collegium Novum.

Zapraszamy na Koncert uniwersytecki, podczas którego artyści wykonają utwory z albumu: Aldebrando Subissati – sonate per violino solo e basso continuo (wyd. DUX, 2024) oraz dzieła innych kompozytorów baroku.

Ta płyta to jedna z największych niespodzianek fonograficznych tego roku. 2024 to był dobry rok dla muzyki dawnej w polskiej fonografii, a ten album jest jego perłą w koronie.

Robert Majewski, red. muz. GW, autor Bloga „W kulturalny sposób”

Jestem pod ogromnym wrażeniem tych sonat i bez wahania określam je jako wspaniałe!

Joanna Morska-Osińska i współpracujący z nią muzycy interpretują je znakomicie.

To bez wątpienia wysokiej klasy gra skrzypcowa, a kontrasty i efekty obecne w sonatach są doskonale wydobyte. Różnorodne zestawienia instrumentów brzmią wyjątkowo dobrze. Ten album z pewnością zasługuje na szczególne polecenie!

Johan van Veen, MusicWeb International

W lekko pogłosowej akustyce rozbrzmiewa pełne, „słoneczne” brzmienie barokowych skrzypiec, wspierane przez barwną partię basso continuo. Aby ożywić te jednocześnie kunsztowne i różnorodne utwory, Joanna Morska-Osińska prezentuje szeroki wachlarz artykulacji, temp i ekspresji. Wyjątkowe nagranie ujmuje pewnością, precyzją i inteligencją wykonawczą, a przepełnione pasją interpretacje znacznie przewyższają poprzednie wykonania.

Denis Morrier, Diapason

Tytuł manuskryptu:

Il primo libro delle sonate di violino del signor Aldebrando Subissati Sonator Famosissimo

Dwupłytowy album ukazał się w połowie 2024 roku nakładem wydawnictwa DUX Recording Producers na rynku fonograficznym w Polsce i na świecie – Spotify, iTunes, NAXOS MUSIC LIBRARY, Empik.com i in. Album zawiera dwadzieścia sonat Aldebrando Subissatiego (1606–1677), włoskiego skrzypka, który sprawował funkcję kapelmistrza na dworze króla Jana Kazimierza, w połowie XVII wieku. Nie wiadomo dokładnie, kiedy Subissati został pozyskany dla dworu w Warszawie, ale ocenia się, że mógł przybyć jeszcze w czasie królowania Władysława IV, choć pierwsze potwierdzenie jego pobytu pochodzi z 1650 roku, czyli z czasów służby u Jana Kazimierza.Na dworze polskim tytułowano go senior musicus i wynagradzano najwyższą roczna pensją opiewającą na 1440 florenów. Sonaty, które zostały odnalezione drogą kwerend muzykologicznych dopiero w 1980 w Biblioteca Civica Benedetto Passionei w Fossombrone, rodzinnym mieście Subissatiego to jedyny, pozostawiony tylko w rękopisie, zbiór dwudziestu utworów, które określić można jako testament muzycznym kompozytora.

Album został uhonorowany dwiema nagrodami: holenderską Recommend z MusicWeb International oraz francuską Diapason 5.

Joanna MORSKA-OSIŃSKA – krzypaczka (skrzypce barokowe i współczesne), sopranistka i wokalistka jazzowa. Absolwentka Uniwersytetu Muzycznego im. F. Chopina w Warszawie w klasie skrzypiec Krzysztofa Jakowicza. Stypendystka w Conservatoire National Superieure de Musique w Paryżu w klasie Jean Fournier'a. Wokalne umiejętności kształciła w Polsce, będąc uczennicą Zofii Bregy i Bogny Sokorskiej w Warszawie oraz w USA u Jane Snow w Albuquerque, w Nowym Meksyku.

Artystka sekcji pierwszych skrzypiec Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej, Orkiestry Kameralnej Karola Teutscha i zespołu Ars Nova. Podczas 25 letniego pobytu w Stanach Zjednoczonych współpracowała z Pro Musica Chamber Orchestra and Baroque Ensemble w Santa Fe, występując jako solistka i kameralistka z najbardziej uznanymi w zakresie wykonawstwa barokowego skrzypkami amerykańskimi i brytyjskimi, jak Andrew Manze i Rachel Podger.

Joanna Morska-Osińska w 2012 roku utworzyła zespół villaNOva, specjalizujący się w wykonywaniu kameralnej muzyki europejskiej okresu baroku, skupiający w swym gronie znakomitych wokalistów i muzyków warszawskich, grających na kopiach instrumentów z epoki.

Dwuletni pobyt w Japonii zaznaczył się jej licznymi występami jako wokalistki i skrzypaczki, zarówno solowymi jak i z zespołami kameralnymi. Artystka wzięła także gościnnie udział w prestiżowym Koncercie Noworocznym Yamaha Corporation.

Jako śpiewaczka wystąpiła w oratorium Eliasz Felixa Mendelssohna pod dyrekcją Kazimierza Korda, co zostało pochlebnie opisane w „Przekroju” przez Lucjana Kydryńskiego. Jako sopranistka wraz z New Mexico Symphony wzięła również udział w nagraniu Carmina burana Carla Orffa.

Artystka śpiewając i grając na rebeku, wykonała wraz z zespołem Ars Nova Tabulaturę Jana z Jasiennej zarejestrowaną dla Nagrań Archiwalnych Polskiego Radia, nagrodzoną również na Festiwalu Muzyki Dawnej van Vlaanderen w Brugge, w Belgii.

Ma na swoim koncie koncerty ze Zbigniewem Namysłowskim oraz nagrania impresji jazzowych inspirowanych muzyką takich twórców, jak Fryderyk Chopin, Chick Corea i Henry Purcell zarejestrowane w 2009 roku w duecie z Leną Ledoff dla Polskiego Radia. Jest także laureatką I Międzynarodowego Konkursu Wokalistów Jazzowych w Zamościu.

Joanna Morska-Osińska gra na skrzypcach współczesnych Ludwiga Arnolda z 1883 roku oraz na skrzypcach barokowych z aniołem zamiast ślimacznicy, wykonanych w 1997 roku przez japońskiego lutnika Hiroaki Inoko. fot.  L.  Karpiłowski

PAWEŁ ZALEWSKI – studiował grę na violi da gamba na Akademii Muzycznej w Krakowie u prof. Marcina Zalewskiego oraz na Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu u Petra Wagnera i Kazimierza Pyzika. Doskonalił się również na kursach mistrzowskich i lekcjach prywatnych z takimi nauczycielami jak: M. Caudle, B. Hoffman, J. ter Linden, J. Manson, J. Meder, P. Pandolfo. Współpracuje z zespołami muzyki dawnej: Ars Cantus, Ars Nova, Canor Anticus, Capella Cracoviensis, Collegio di Musica Sacra, Collegium Vocale, Concerto Pollacco, Diletto, Il Giardino Armonico, Narol Baroque, Pandolfis Consort Wien, Orkiestra Złotego Wieku, Sabionetta, La Tempesta, Tempus.

Oprócz licznych koncertów w Polsce występował również w większości krajów Europy (m.in. w Andorze, Austrii, na Cyprze, w Czechach, Grecji, Hiszpanii, na Litwie, w Niemczech, na Islandii, we Włoszech, Ukrainie, Słowacji, Szwajcarii). Nagrał dziewięć płyt z muzyką dawną z różnymi zespołami. Paweł Zalewski, oprócz gry na violi da gamba, zajmuje się również muzyką rozrywkową i użytkową. Jako instrumentalista, kompozytor, producent i aranżer współpracuje m.in. z Pauliną Przybysz, Anią Rusowicz, Kasią Stankiewicz, Marzeną Ugorną, Arkiem Kłusowskim. Komponuje ponadto muzykę do filmów animowanych, dokumentalnych, reklamowych oraz do spektakli teatralnych. fot.  M.  Zalewski

MAREK TOPOROWSKI – klawesynista i organista, kameralista i dyrygent - jest niewątpliwie jednym z najbardziej rozpoznawalnych wykonawców nurtu historycznego w Polsce. Koncertuje również na klawikordzie i historycznych fortepianach.

W roku 1991 utworzył specjalizujący się w historycznym wykonawstwie zespół Concerto Polacco, później chór kameralny Sine Nomine. Zainicjował w Warszawie regularny cykl koncertów muzyki oratoryjnej wykonywanej przez w.w zespoły zgodnie z historyczną praktyką wykonawczą. Na swym koncie ma pierwsze polskie wykonania na historycznych instrumentach wielu arcydzieł tej muzyki. Również wiele utworów muzyki staropolskiej zostało po raz pierwszy wykonanych bądź nagranych pod batutą Marka Toporowskiego.

Koncertuje w Polsce i za granicą, dokonał kilkudziesięciu nagrań płytowych w Polsce, Niemczech i we Francji. Dokonał m.in. pierwszej rejestracji fonograficznej muzyki klawesynowej Charlesa Nobleta, kompletu dzieł George’a Fredericka Pinto oraz licznych rejestracji historycznych organów w Polsce i Niemczech (m.in. pięć płyt w serii „Organy Dolnych Łużyc”). Wielokrotnie otrzymywał nagrodę i był nominowany do nagrody Fryderyka. Płyta z sonatami fortepianowymi op. 9 Jana Ladislava Dusíka była nominowana do International Classical Music Awards.

Jest laureatem I nagrody I Ogólnopolskiego Konkursu Klawesynowego im. Wandy Landowskiej w Krakowie (1985).

Studia ukończył w Akademii Muzycznej w Warszawie (organy - Józef Serafin, klawesyn - Leszek Kędracki). Następnie doskonalił swe umiejętności we Francji (Strasbourg), Niemczech (Saarbrücken), i Holandii (Amsterdam) pracując pod kierunkiem Aline Zylberajch i Boba van Asperena (klawesyn) oraz Daniela Rotha (organy). Otrzymał Pierwsze Nagrody Konserwatorium w Strasbourgu w dziedzinie organów i klawesynu oraz Dyplom Koncertowy Musikhochschule des Saarlandes (organy).

Jego działalność dydaktyczna przez wiele lat (1991–2020) związana była z Akademią Muzyczną w Katowicach. W uczelni tej stworzył klasę klawesynu, następnie orkiestrę barokową i Katedrę Klawesynu i Historycznych Praktyk Wykonawczych (którą kierował w latach 2012-2015). W latach 2008-2012 pełnił w tej uczelni funkcję prorektora. Dzięki jego działalności po raz pierwszy pojawiły się w polskich uczelniach muzycznych historyczne fortepiany. Od 2016 roku pracuje w krakowskiej Akademii Muzycznej. Jest częstym wykładowcą kursów mistrzowskich. Przez 20 lat współorganizował letnią Akademię Organową w Koszalinie. Jest dyrektorem artystycznym festiwalu „Świętokrzyskie Dni Muzyki Dawnej”.

Kolekcjonuje historyczne instrumenty klawiszowe; prywatny zbiór, wykorzystywany jest do organizowanych pro publico bono niekomercyjnych koncertów oraz nagrań, eksponowany jest w założonym przez niego zabrzańskim „Fortepianarium”. fot.  Magdalena Hałas

Dr hab. Piotr WILK, prof. UJ - ukończył muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim (1995), tam również się doktoryzował (2001) i habilitował (2015). Studia muzykologiczne pogłębiał w Royal Holloway University of London (1993), Uniwersytecie Ferraryjskim (1995), Uniwersytecie Rzymskim La sapienza (1997) i Uniwersytecie Bolońskim (1999). W roku 2002 był stypendystą American Academy in Rome. W latach 2002-2004 jako ricercatore pracował w Dipartimento di storia delle arti visive e della musica na Uniwersytecie Padewskim.

W roku akademickim 2004/2005 był adiunktem w nowoutworzonym Zakładzie Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 2008-2012 pełnił obowiązki zastępcy dyrektora ds. studenckich, a w latach 2020-2024 dyrektora Instytutu Muzykologii UJ.

Specjalizuje się w historii i teorii muzyki baroku ze szczególnym uwzględnieniem włoskiej muzyki instrumentalnej XVII i XVIII wieku. Za pracę doktorską Sonata na skrzypce solo w siedemnastowiecznych Włoszech, jej forma i technika otrzymał w 2001 roku nagrodę Związku Kompozytorów Polskich im. Ks. Prof. Hieronima Feichta. Należy do grona redaktorów naukowych Encyklopedii Muzycznej PWM, jest członkiem Rady Naukowo-Wydawniczej Dzieł Wszystkich Henryka Wieniawskiego i redaktorem naczelnym periodyku Musica Iagellonica.

fot. D. Korczakowski

Aldebrando Subissati – senior musicus króla Jana Kazimierza

Zitalianizowane dwory polskich Wazów oferowały znakomite warunki do uprawiania sztuki muzycznej, porównywalne z tymi panującymi w Mediolanie, Bolonii, Mantui i Rzymie. Najwybitniejsi skrzypkowie tych ośrodków, jak Francesco Rognoni, Alfonso Pagani i Carlo Farina pracowali w Polsce lub dedykowali swe dzieła polskim mecenasom. Rzymski skrzypek Marco Scacchi został nawet kapelmistrzem kapeli królewskiej Władysława IV i najbardziej wpływowym muzykiem Rzeczpospolitej.

Począwszy od XVI wieku Polska słynęła z dobrych skrzypków. Wielką karierę na dworze Zygmunta III i Władysława IV zrobił Adam Jarzębski. Niestety, nie zachowało się zbyt wiele muzykaliów potwierdzających wysoki poziom polskiej wiolinistyki tamtych czasów. W tej sytuacji poszukiwania repertuaru skrzypcowego granego w dawnej Rzeczpospolitej prowadzone być muszą w archiwach zagranicznych. Szczęśliwie, na ziemi włoskiej, w prowincji Marche, w miejscowości Fossombrone, leżącej nieopodal Urbino, zachował się rękopiśmienny zbiór 20 sonat na skrzypce solo z basso continuo Aldebranda Subissatiego, który był wirtuozem dworu królewskiego w Warszawie. Sonaty te należą do dzieł wyjątkowych na tle ówczesnej twórczości i wykazują cechy pozwalające łączyć ich powstanie ze zwyczajami panującymi na dworze polskim. Podczas koncertu usłyszymy pięć z nich w otoczeniu solowych utworów klawesynowych i na wiolę da gamba Giovanniego Picchiego, Bernarda Storace oraz Marina Marais.

Piotr Wilk