Wykonawcy:

140. rocznica śmierci Juliusza Zarębskiego

Sławomir Cierpik – fortepian

Paweł Wajrak – skrzypce

Justyna Dybek-Boczek – skrzypce

Anna Migdał-Chojecka – altówka

Franciszek Pall – wiolonczela

prof. Maciej Tomal - wykład

Repertuar:

Juliusz Zarębski – Kwintet fortepianowy g-moll op. 34

Robert Schumann – Kwintet fortepianowy Es-dur op. 44

prof. Maciej Tomal - wykład pt. Żydowskie życie rodzinne w Krakowie w drugiej połowie XVIII wieku

Przybyłych na koncert uprzejmie prosimy o korzystanie z szatni Collegium Novum.

Sławomir CIERPIK - absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie (obecnie im. K. Pendereckiego) w klasie fortepianu. Tadeusza Żmudzińskiego oraz w klasie kameralistyki Marii Szmyd-Dormus (1992). Obecnie adiunkt w Katedrze Kameralistyki tej uczelni.

Po studiach doskonalił swoje umiejętności podczas kursów muzycznych m.in. u Ryszarda Baksta oraz Wiener Schubert Trio.

Laureat nagród i wyróżnień, m.in. I nagrody na X I Konkursie Muzyki Kameralnej w Łodzi (1992), II miejsca na konkursie poświęconym twórczości kameralnej W.A. Mozarta w Krakowie (1991) oraz nagrody dla najlepszego zespołu Kursu Muzyki Kameralnej w Weikersheim (1992) w Niemczech.

Brał udział w „Koncercie Roku” w Warszawie (1992) organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Sztuki dla wyróżniających się studentów uczelni artystycznych. Jest laureatem złotej odznaki w konkursie Primus interPares ufundowanej przez Prezydenta Miasta Krakowa.

Koncertuje w kraju i zagranicą. Ma w swym dorobku nagrania telewizyjne, radiowe i płytowe. Współpracuje z najwybitniejszymi polskimi solistami.

Paweł WAJRAK - ukończył z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej (obecnie im. K. Pendereckiego) w Krakowie w klasie Romana Reinera. Brał udział w wielu kursach mistrzowskich i kameralnych pod kierunkiem m.in. Mariny Jaszwili i Wiesława Kwaśnego. W latach 1997–2001 był koncertmistrzem orkiestry Sinfonia Amabile. Współpracował z zespołami Sinfonietta Cracovia, Sinfonia Varsovia oraz z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej.

Koncertmistrz Orkiestry Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowieoraz koncertmistrz i kierownik artystyczny Tarnowskiej Orkiestry Kameralnej. Współtworzy kwintet smyczkowy Piazzoforte Ensemble, a także zespół New Tango Bridge.

Koncertuje jako solista i kameralista, współpracował z Teatrem im. J. Słowackiego w Krakowie, występuje na festiwalach w kraju i za granicą, pozostając w stałej współpracy m.in. z Kevinem Kennerem, Waldemarem Malickim, Michałem Nagyem, Klaudiuszem Baranem, Piotrem Wajrakiem.

Stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Laureat nagrody Fryderyk w 2006 roku za płytęzrealizowaną wraz z Kevinem Kennerem i Piazzoforte Ensemble. Zarejestrował wybrane koncerty A. Vivaldiego z cyklu La Stravaganzana płycie Bach & Vivaldi,wydanej z okazji 20-lecia Tarnowskiej Orkiestry Kameralnej. W 2015 roku dokonał pierwszego w historii nagrania Koncertu skrzypcowego A-dur op. 8 A.F. Duranowskiego.

Justyna DYBEK-BOCZEK - absolwentka Akademii Muzycznej (obecnie im. K. Pendereckiego) w Krakowie w klasie skrzypiec Wiesława Kwaśnego. Swoje umiejętności doskonaliła podczas warsztatów i kursów mistrzowskich, prowadzonych m.in. przez Zakhara Brona, Kaję Danczowską, Jana Staniendę, Bartosza Bryłę, Sławomira Tomasika, Krzysztofa Jakowicza.

Na stałe związana jest z Orkiestrą Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. Współtworzy również Orkiestrę Akademii Beethovenowskiej, z którą od 2003 roku aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym w kraju i za granicą. Brała udział w licznych koncertach i festiwalach, takich jak Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, Chopin i jego Europa, Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie, Muzyczny Festiwal w Łańcucie, Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari, Festiwal im. Jana Kiepury, Opera Rara, Festiwal Muzyki Polskiej, Last Nights of the Proms, Kulturwald Festival w Aldersbach, Abu Dhabi Festival, we współpracy z wybitnymi dyrygentami i kompozytorami, m.in. Krzysztofem Pendereckim, Jackiem Kaspszykiem, Gabrielem Chmurą.

Współpracowała także z wieloma innymi zespołami, w tym z orkiestrą Teatru Muzycznego w Poznaniu, Filharmonią Podkarpacką, Międzynarodową Orkiestrą Barokową, Capellą Cracoviensis, orkiestrą Opery Krakowskiej, Tarnowską Orkiestrą Kameralną.

Anna MIGDAŁ-CHOJECKA - ukończyła z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej (obecnie im. K. Pendereckiego) w Krakowie w klasie altówki Janusza Pisarskiego. W roku 2004 otrzymała Stypendium Ministra Kultury. Uczestniczyła w licznych kursach mistrzowskich, prowadzonych m.in. przez Jadwigę Kaliszewską, Jerzego Kosmalę, Andrę Darzins, Krzysztofa Pendereckiego.

Laureatka licznych konkursów, m.in. Ogólnopolskiego Konkursu Altówkowego im. J. Rakowskiego w Poznaniu (wyróżnienie, 2003), jak również I Ogólnopolskiego Konkursu Instrumentalistów Smyczkowych w Krakowie (wyróżnienie, 2006).

Koncertuje w kraju i za granicą jako muzyk orkiestrowy i kameralny. Debiutowała jako solistka wraz z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, wykonując Koncert na altówkę Béli Bartóka. Wystąpiła dwukrotnie na antenie Radia Kraków, wykonując sonatę Paula Hindemitha oraz YorkaBowena.

Uczestniczyła w Festival junger Künstler w Bayreuth, festiwalu Muzyka w Starym Krakowie, Międzynarodowych Dniach Muzyki Kompozytorów Krakowskich, Wielkanocnym Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena.

Obecnie jest liderem grupy altówek Orkiestry Filharmonii Krakowskiej oraz Orkiestry Akademii Beethovenowskiej. Często występujegościnnie w orkiestrze Sinfonietta Cracovia. Jest członkinią Żelenski String Quartet.

Franciszek PALL - urodzony w Krakowie. Studia ukończył w 1999 roku z wyróżnieniem w klasie wiolonczeli Witolda Hermana. Uczestniczył w wielu kursach solistycznych i kameralnych.

Od 1996 roku jest wiolonczelistą Orkiestry Filharmonii Krakowskiej. Współpracuje ponadto z zespołem Sinfonietta Cracovia, Przemyską Orkiestrą Kameralną i Tarnowską Orkiestrą Kameralną. Koncertuje chętnie jako kameralista. Z Kwartetem Smyczkowym Filharmoników Krakowskich występował na festiwalach w Niemczech, Włoszech, San Marino i Czechach. Brał udział w nagraniach muzyki filmowej oraz płyty z polską muzyką wiolonczelową dla wytwórni DUX.

Udziela się jako pedagog, prowadząc klasę wiolonczeli w Zespole Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie.

Maciej TOMAL  - zatrudniony na stanowisku profesora w Zakładzie Historii Judaizmu i Literatur Żydowskich Instytutu Judaistyki UJ. Autor gramatyki języka hebrajskiego biblijnego (Język hebrajski biblijny, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2000, 2008). Autor i współautor edycji i tłumaczeń hebrajskojęzycznych protokołów i rejestrów gmin karaimów polsko-litewskich z okresu nowożytnego, XVIII wiek (m.in. Muchowski Piotr, Tomal Maciej, Register of the Karaite wójt from Troki. A Critical edition of the Heb. 4º 834 manuscript from the collection of the National Library of Israel, Editions Suger Press. Revue Européenne des Etudes Hébraïques, Paris 2017; Muchowski Piotr, Tomal Maciej, Court and financial registers of the Karaite communities of Troki and Nowe Miasto from 1713 to 1806. A critical edition of the Heb. 4º 1094 manuscript from the collection of the National Library of Israel, Editions Suger Press. Revue Européenne des Etudes Hébraïques, Paris 2017; Muchowski Piotr, Tomal Maciej, Resolutions and community documents of the Polish-Lithuanian Karaites from 1553-1830. Critical edition, Editions Suger Press. Revue Européenne des Etudes Hébraïques, Paris 2017). Autor tłumaczeń współczesnej poezji hebrajskiej (tom tłumaczeń wierszy Chaima Nachmana Bialika, zm. 1934). W swoim dorobku posiada artykuły omawiające język i poetykę w średniowiecznej poezji hebrajskiej oraz literaturze judeoarabskiej powstającej w muzułmańskiej Andaluzji (X-XII wiek; m.in. Hebrajski jako język mówiony. Prozodyczna podstawa opisu języka hebrajskiego w Kitab al-Chazari (Sefer ha-Kuzari) Jehudy Ha-Lewiego, „Kwartalnik Historii Żydów”, 2 (266), czerwiec 2018, 72-102).

Autor monografii i artkułów poświęconych gramatyce dialektów nowoaramejskich (w głównej mierze turojo, m.in. Towards a description of Modern Surayt/Turoyo. Some syntactic functions of the particle kal, [w:] G. Khan, L. Napiorkowska, Neo-Aramaic and Its Linguistic Context, Gorgias Press, Piscataway, NY 2015, 29-52).

Żydowskie życie rodzinne w Krakowie w II połowie XVIII wieku

Wykład opiera się na materiale, jakiego dostarcza rejestr sądowy gminy żydowskiej z krakowskiego Kazimierza. Dokument ten znajduje się obecnie w zbiorach Archiwum Narodowego w Krakowie. Językiem dokumentu jest hebrajski, choć znajdujemy w nim również kilka wpisów w jidysz.

W dwóch tomach rejestru otrzymujemy zapisy spraw toczących się przed sędziami sądu rabinicznego w latach 1762–1798. Wśród nich są również takie, które pozwalają nam zajrzeć do domów mieszkańców krakowskiego Kazimierza i zobaczyć, jak wyglądały relacje pomiędzy członkami rodziny. Trzeba przy tym pamiętać, że poznajemy owe rodziny w sytuacjach konfliktowych, które zaprowadziły ich do sądu.

Podczas wykładu skupię się również na kilku ciekawych przypadkach życia rodzinnego, które wymagały interwencji sądu. Są to:

- separacja małżonków na wniosek żony: na jakiej podstawie sąd orzeka separację;

- konflikty na linii synowa i teściowa: przedmiot konfliktu i na czyją korzyść sąd orzeka;

- opieka nad dziećmi po śmierci ojca (jedynego żywiciela rodziny).

Przedstawione wpisy do rejestru sądowego świadczą o rozwiniętej polityce prorodzinnej władz gminy, są przykładami na prawną ochronę roztaczaną przez gminę nad dziećmi i kobietami.