Wykonawcy:

Orkiestra Filharmonii Krakowskiej

Erik Nielsen – dyrygent

Wojciech Niedziółka – skrzypce

Michał Balas – wiolonczela

Michał Francuz – fortepian

Repertuar:

W historii sztuki epoki romantyzmu odnajdziemy wiele utworów opartych na podaniach ludowych. Taka właśnie fantastyczna opowieść o winie i karze stała się kanwą opery Wolny strzelec C.M von Webera, z librettem J.F. Kinda. Baśniowa uwertura to wstęp do opowieści o strzelcu zawierającym pakt z diabłem. Premiera Wolnego strzelca w 1821 roku w Berlinie przełamała dominację opery włoskiej na niemieckich scenach i przyniosła Weberowi duże uznanie, m.in. w oczach samego L. van Beethovena.

W 1804 roku Beethoven skomponował melodyjny, zachwycający śpiewnymi tematami Koncert na fortepian, skrzypce i wiolonczelę C-dur op. 56. Utwór powstał prawdopodobnie z myślą o uczniu kompozytora, R. Habsburgu, któremu towarzyszyć mieli profesjonalni muzycy: skrzypek K.A. Seidler i wiolonczelista A. Kraft. Wskazuje na to sposób konstrukcji partii fortepianu, pisanej z myślą o muzyku – amatorze. Ostatecznie podczas premiery, która odbyła się dopiero w 1808 roku, przy klawiaturze zasiadł sam autor, a adresatem dedykacji został książę F.J. Lobkowitz.

Porównań z geniuszem Beethovena długo obawiał się J. Brahms, dlatego bardzo ostrożnie podchodził do gatunku symfonii. Pierwsze tego typu dzieło tworzył i poprawiał przez kilkanaście lat. II Symfonia D-Dur op. 73 powstała za to w ciągu zaledwie trzech letnich miesięcy 1877 roku, nad malowniczym jeziorem w Karyntii. Byś może właśnie z tego powodu Brahms uważał ją za bardzo pogodną kompozycję, chociaż początkowo zwodził swojego wydawcę, opisując nowe dzieło jako smutne i melancholijne. Zakończona ogromnym sukcesem premiera II Symfonii odbyła się w Wiedniu, pod batutą H. Richtera.

Dorota Staszkiewicz

Erik NIELSEN – wszechstronnie wykształcony muzyk, instrumentalista i dyrygent, od 2015 roku pierwszy dyrygent Orkiestry Symfonicznej w Bilbao. W latach 2016–2018 piastował funkcję dyrektora muzycznego Teatru w Bazylei. W latach 2002–2012 współpracował z Operą Frankfurcką, początkowo jako pianista-korepetytor, a następnie jako kapelmistrz. Był również harfistą w zespole Orchester-Akademie Filharmoników Berlińskich.

Studiował dyrygenturę w Curtis Institute of Music w Filadelfii oraz uzyskał stopień licencjata w zakresie gry na harfie i oboju w Juilliard School w Nowym Jorku.

Wśród jego ostatnich angaży znalazł się szereg produkcji operowych, w tym Peter Grimes B. Brittena, Złoto Renu R. Wagnera oraz Karol V E. Křeneka w Bayerische Staatsoper Munich, nowa produkcja Pierścienia Nibelunga R. Wagnera dla Tiroler Festspiele, Siedem Grzechów Głównych K. Weilla oraz Król Edyp I. Strawińskiego w Holenderskiej Operze Narodowej, Il prigioniero L. Dallapiccoli, Rusałka A. Dvořáka oraz Peleas i Melisanda C. Debussy’ego na deskach drezdeńskiej Semper Oper, Salome R. Straussa, Peter Grimes B. Brittena oraz Orest M. Trojahna w Opernhaus Zürich, Billy Budd B. Brittena, Dziewczynka z zapałkami H. Lachenmanna oraz Aida G. Verdiego we Frankfurcie, Historia żołnierza I. Strawińskiego w Budapeszcie, a także koncerty w Oslo, Sztokholmie, Madrycie, Strasburgu, Lizbonie, Bazylei, Aspen oraz w ramach Interlochen Arts Camp.

W 2009 roku otrzymał Nagrodę im. Sir Georga Soltiego z ramienia amerykańskiej Fundacji im. Soltiego.

Fot. Michael Novak 

Wojciech NIEDZIÓŁKA – student I roku Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, w klasie skrzypiec Łukasza Błaszczyka. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej im. Karola Kurpińskiego w Warszawie w klasie skrzypiec Anny Rzymyszkiewicz (2016), oraz Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II st. im. Karola Szymanowskiego w Warszawie, pod kierunkiem Łukasza Błaszczyka (2022).

Laureat wielu prestiżowych konkursów muzycznych organizowanych w kraju i zagranicą, jak między innymi: I miejsce w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Georga Philippa Telemanna w Poznaniu, I miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Skrzypcowym im. Rodziny Grobliczów w Krakowie, II nagroda Ogólnopolskiego Konkursu Skrzypcowego im. Zdzisława Jahnkego w Poznaniu, I nagroda na Ogólnopolskim Konkursie Skrzypcowym Pamięci Aleksandry Januszaitis w Gdańsku czy Grand Prix Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego Young Paganini w Legnicy. Jest także półfinalistą oraz najlepszym Polakiem XVI Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu, a także finalistą konkursu skrzypcowego International LOUIS SPOHR Competition for Young Violinists (Weimar, 2019).

Występował jako solista z towarzyszeniem takich orkiestr, jak Slovak Sinfonietta, Orkiestra Filharmonii Łódzkiej, Sinfonia Iuventus, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Orchestra Hochschule für Musik Franz Liszt, Polish Camerata, czy Sinfonia Baltica. Współpracuje z Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach jako solista w ramach programu Prezentacje oraz jako koncertmistrz Penderecki Youth Orchestra. Uczestniczył w prestiżowych programach Morningside Music Bridge oraz Luzerne Music Center w Stanach Zjednoczonych. Jest także laureatem programu stypendialnego Narodowego Centrum Kultury – Młoda Polska.

Fot. Ł. Król

Michał BALAS – wiolonczelista mieszkający w Bazylei, urodził się w 2001 roku w Krakowie i jest jednym z wiodących muzyków swojego młodego pokolenia. W połowie 2024 roku wyda swój debiutancki album z koncertami wiolonczelowymi Josepha Haydna razem z orkiestrą KKO Mannheim i Christianem Erny. Nagranie to zostanie wydane przez wytwórnię Berlin Classics. W sezonie 2024/25 zadebiutuje wykonując utwory solowe z towarzyszeniem orkiestry, takie jak m.in. I Koncert wiolonczelowy Dymitra Szostakowicza (trasa koncertowa z NWD Filharmonie) oraz Sinfonia Concertante Sergiusza Prokofiewa z Pilsen Philharmonic Orchestra. Michał Balas jest ceniony zarówno jako solista, jak i kameralista na arenie międzynarodowej. Liczne angaże w sezonach 2022/23 i 2023/24 zaprowadziły go do wielu renomowanych sal koncertowych, m.in. do Filharmonii Berlińskiej, Musikverein w Wiedniu, Herkulessaal w Monachium, sali koncertowej Akademii im. Ferenc Liszta w Budapeszcie, Wielkiej Sali Uniwersytetu Mozarteum w Salzburgu, Stadtcasino w Bazylei, Warszawskiej Filharmonii Narodowej oraz do sali Bedricha Smetany w Pradze.

Laureat wielu międzynarodowych konkursów muzycznych. Jego największym sukcesem do tej pory było zdobycie pierwszej nagrody i nagrody specjalnej za najlepsze wykonanie utworu skomponowanego przez maltańskiego kompozytora podczas konkursu „Classic Strings Competition” w Dubaju (2022). Konkurs ten gwarantuje trasę koncertową składającą się z 10 solowych wystąpień w dużych salach koncertowych Europy. W 2018 roku zdobył pierwszą nagrodę i nagrodę specjalną za najlepsze wykonanie utworu współczesnego podczas konkursu „Johansen International Competition for Young String Players” w Waszyngtonie. Ponadto był pierwszym zwycięzcą Grand Prix podczas Konkursu Wiolonczelowego im. Dominika Połońskiego w Łodzi (2021). W 2023 roku został uznany za „Classic FM 30 under 30 Rising Stars” - prestiżowe brytyjskie wyróżnienie przyznawane utalentowanym młodym muzykom, którzy już zdążyli sprostać wyzwaniom dużych międzynarodowych scen. W 2022 roku był nominowany do nagrody „Koryfeusz Muzyki Polskiej” w kategorii „Odkrycie Roku”. W 2021 roku otrzymał tytuł „Polskiej Osobowości Wiolonczelowej 2021”.

Michał Balas miał już okazję występować jako kameralista w towarzystwie renomowanych muzyków lub uczestniczyć w ich kursach mistrzowskich, w tym m.in. z Robertem Levinem, Stevenem Isserlisem, Claudio Martinez-Mehnerem, Arto Norasem, Wolfgangiem Emanuelem Schmidtem, Laurencem Lesserem, Januszem Wawrowskim czy Agatą Szymczewską. Miał również okazję uczyć się od kompozytorów światowej sławy, takich jak György Kurtág i Krzysztof Penderecki. W 2020 roku założył zespół kameralny z pianistą Mikołajem Woźniakiem, z którym występował na festiwalach muzycznych w Danii, Hiszpanii, Szwajcarii i Polsce. Regularnie nagrywają również utwory kameralne. Do zainteresowań Michała należą także tria fortepianowe i kwartety smyczkowe. Był pierwszym wiolonczelistą „Penderecki Youth Orchestra”. Jest stypendystą Fundacji LYRA, Szwajcarskiej Fundacji Młodych Muzyków oraz Akademii Muzycznej w Bazylei.

Obecnie studiuje na kierunku Master of Arts w Musik Akademie Basel pod okiem Danjulo Ishizaki. Gra na instrumencie z 1718 roku, zbudowanym przez Carlo Antonio Testore.

Fot. B. Barczyk

Michał FRANCUZ – koncertujący pianista, kameralista oraz pedagog. Ukończył Akademię Muzyczną im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu w klasie Waldemara Andrzejewskiego. Od ponad dwudziestu lat prowadzi działalność artystyczną, występując z koncertami symfonicznymi, kameralnymi i recitalami solowymi w Polsce oraz za granicą. Znany jest publiczności większości krajów Europy, jak również USA, Algierii, Arabii Saudyjskiej, Indonezji, Indii i Wietnamu. Jako solista oraz kameralista współpracował m.in. z Sinfonią Varsovią, Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii w Szczecinie, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Lwowskiej, Orkiestrą Filharmonii Gorzowskiej, Orkiestrą Feel Harmony, Operą Bałtycką, Baltic Neopolis Orchestra, Orkiestrą Colegium F, Orkiestrą Kameralną l’Autunno, Teatrem Wielkim w Poznaniu, Teatrem Polskim w Szczecinie oraz Teatrem Kameralnym w Szczecinie.

Artysta ma za sobą udział w wielu festiwalach muzycznych na całym świecie. Występował na Cinquieme Festival Culturel International de Musique Symphonique w Algierii, Lubomirski Festival we Lwowie, Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym Sacrum non Profanum w Trzęsaczu, Międzynarodowym Festiwalu CHOPIN OPEN, La Folle Journée w Warszawie, Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Kameralnej Muzyka na Szczytach w Zakopanem, Rzeszowskiej Jesieni Muzycznej, Poznańskiej Wiośnie Muzycznej, Szczecin Classic i wielu innych. Inaugurował recitalem fortepianowym Międzynarodowy Konkurs Chopinowski w Antoninie, wielokrotnie koncertował w Domu Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli oraz w Łazienkach Królewskich w Warszawie. W maju 2015 roku debiutował w nowojorskiej Carnegie Hall. Wśród jego projektów koncertowych szczególnie ambitnym przedsięwzięciem było wykonanie wszystkich koncertów fortepianowych Ludwiga van Beethovena w ciągu dwóch dni. W październiku 2016 roku był oficjalnym pianistą konkursowym XV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.

W ostatnich latach nawiązał kameralną współpracę z wieloma wybitnymi osobistościami scen świata muzyki, spośród których można wymienić takie nazwiska, jak Bartek Nizioł, Iwona Sobotka, Richard Lin, Stefan Dohr, Bartosz Bryła, Agata Zubel, Jarosław Nadrzycki, Szymon Krzeszowiec, Pierro Massa, Jean-Marc Fessard, Jan Schulte-Bunert, Gro Sandvik, Moshe Aaron Espstein, Adam Zdunikowski, Jakub Haufa, Jose Sibaja, Maciej Pietraszko, Rafał Górzyński, Tomasz Daroch, Rafał Kwiatkowski i Piotr Pławner.

Zrealizował wiele nagrań muzyki teatralnej, w tym swoich własnych kompozycji oraz aranżacji, a także rejestracji dla Polskiego Radia. W 2019 roku ukazała się płyta Polskie Sonaty Skrzypcowe, którą nagrał wraz z Bartkiem Niziołem.

Od 2010 roku jest wykładowcą w katedrze kameralistyki Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Fot. D. Krzanowski