Wykonawcy:

Orkiestra Filharmonii Krakowskiej

Antoni Wit - dyrygent

Tomasz Strahl - wiolonczela

Repertuar:

Bogdan Kriwopust – Uwertura ukraińska
Stanisław Moryto - Koncert na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową

Witold Lutosławski - Koncert na orkiestrę

Muzyczny symbol Ukrainy

Bohdan Krywopust – urodzony w 1975 roku w Zaporożu – to kompozytor, pianista i wydawca muzyki ukraińskiej. Łączą go związki z Polską: w 2003 roku był stypendystą programu „Gaude Polonia” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, pracując pod kierunkiem Aleksandra Lasonia. To dzięki między innymi staraniom tego artysty i jego współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym zaczęto na Ukrainie wydawać utwory Fryderyka Chopina – edycję narodową, której w Kijowie nie było. Uwertura ukraińska Krywopusta zwyciężyła w konkursie kompozytorskim (2020/2021), organizowanym na okoliczność 30.lecia niepodległości Ukrainy, i została uznana za nowy muzyczny symbol Ojczyzny naszych sąsiadów. Muzyka w swym radosnym pędzie i apoteozie ruchu uosabia tu witalizm, z aluzjami do muzyki ludowej. W pamięci emocjonalnej może przywołać energetyzującego – kozackiego hopaka.

Muzyka wyrazem człowieka

W twórczości Stanisława Moryty (1947-2018) kluczowymi wartościami stały się poruszająca melodyjność, logicznie zaprojektowana forma oraz piękno brzmienia. Koncert na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową skomponowany został w roku 1992, otwierając dojrzałą fazę na drodze artystycznej kompozytora. Muzyka Koncertu ma symbolicznie reprezentować emocje, wpisane w kondycję człowieka. Część pierwsza, Drammatico, przynosi przeżycia tragiczne. W części drugiej, Lugubre, odzywa się przejmujący lament, oparty na pieśni pasyjnej Płaczże dzisiaj, w wersji śpiewanej w stronach rodzinnych kompozytora, który urodził się w Łącku koło Nowego Sącza. Część trzecia, Agressivo, symbolizuje energię, napędzającą ludzkie życie.

W żywiole orkiestrowej gry

Witold Lutosławski (1913-1994) komponował swój Koncert na orkiestrę w latach 1950-1954, naznaczonych piętnem socrealizmu. Muzyka wchłonęła motywy ludowe z regionu Mazowsza, podnosząc je do wartości uniwersalnych. Istotą tego arcydzieła stała się gra na „wszechinstrumencie”, jakim jest orkiestra symfoniczna. Koncert ma postać tryptyku, o następstwie części: Intrada – Capriccio notturno e Arioso – Passacaglia. Toccata e Corale. Wielobarwna narracja dźwiękowa zwieńczona tu zostaje na modłę dionizyjską lub wręcz: orgiastyczną. Swoją przygodę z folklorem Lutosławski traktował później z rezerwą. Dziś słuchamy Koncertu na orkiestrę, skupiając się na pysznej symbiozie ówczesnej współczesności z tradycją.

Małgorzata Janicka-Słysz