Wykonawcy:

Orkiestra i Chór Filharmonii Krakowskiej

Michał Klauza – dyrygent

Anna Wolfinger – sopran

Bartosz Nowak – tenor

Sebastian Szumski – bas
Piotr Piwko - chórmistrz

Repertuar:

Johann Sebastian Bach / Leopold Stokowski – Chaconna z Partity nr 2 d-moll BMV 1004

Richard Wagner – Muzyka na Wielki Piątek z dramatu Parsifal

***

Ludwig van Beethoven – Chrystus na Górze Oliwnej op. 85

Koncert z przerwą, czas trwania ok. 2 godzin

Czas zadumy

BACH. Piękno utrwalone

O Chaconnie wieńczącej II Partitę d-moll BVW 1004 na skrzypce solo Johanna Sebastiana Bacha wypowiadano się, że to najpiękniejsze arcydzieło w całej historii muzyki, zapis silnych emocji – poruszającego żalu. Niektórzy słyszą w niej hołd dla zmarłej w 1720 roku żony kompozytora – Marii Barbary. Chaconna jest niemal tych rozmiarów, co poprzedzające ją cztery części Allemande, Corrente, Sarabanda i Giga. Określono ją w kategoriach polifonicznej summy – ma dramaturgię sześćdziesięciu czterech wariacji. Transkrybowano Chaconnę na różne instrumenty, także – na orkiestrę. I takiego właśnie opracowania dokonał Leopold Stokowski.

WAGNER. Cud Wielkopiątkowy

Parsifal to ostatni dramat muzyczny Richarda Wagnera, skomponowany specjalnie dla teatru w Bayreuth. Treść dzieła przynosi syntezę legend o świętym Graalu i religijno-duchowej przemianie człowieka. Temat zainteresował kompozytora już w roku 1845, kiedy poznał arturiański epos Wolframa z Eschenbach, jednego ze średniowiecznych minnesingerów. Wagner połączył symbolikę chrześcijańską i buddyjską z filozofią Schopenhauera. W „uroczystym misterium scenicznym”, prawykonanym 26 lipca 1882 roku, zrealizował koncepcję totalnego dzieła sztuki. „Cud Wielkopiątkowy”, fragment czysto instrumentalny, pochodzi z trzeciego aktu. Parsifal, po latach wędrówki, znajduje odpoczynek na ukwieconej łące. Wśród motywów przewodnich występuje słynne drezdeńskie Amen, odsyłające do liturgii tak katolickiej, jak i luterańskiej.

BEETHOVEN. Ludzki wymiar ofiary Chrystusa 

Chrystus na Górze Oliwnej op. 85 to jedyne oratorium w twórczości Ludwiga van Beethovena; powstało w stylu klasycyzmu wzniosłego. Wykonane zostało po raz pierwszy 5 kwietnia 1803 roku w Theater an der Wien. Historia w Ogrójcu opowiedziana tu została na modłę dramatyczną: w sześciu scenach – odsłonach jednej znaczącej nocy, decydującej o losach ludzkości i świata. Narracja rozgrywa się między trzema postaciami: Chrystusem (tenor), Serafinem (sopran) i – w zakończeniu – Piotrem apostołem (bas). W „akcji” biorą też udział chóry żołnierzy, uczniów i aniołów. Oratorium kończy się w momencie, w którym Chrystus przyjmuje na siebie ofiarę. Decyzję tę przypieczętowuje chór aniołów „Weltensingen” (Światy śpiewają), który nawet porównywano z Haendlowskim Alleluja z Mesjasza. 

Małgorzata Janicka-Słysz 

Michał KLAUZA – absolwent Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej Ryszarda Dudka oraz studiów podyplomowych w Konserwatorium im. Rimskiego-Korsakowa w Sankt Petersburgu w klasie Ilii Musina. Swoje umiejętności doskonalił na kursach mistrzowskich w Polsce, we Włoszech i w Holandii.

Dyrektor artystyczny Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie. W latach 2013–2015 kierownik muzyczny Opery i Filharmonii Podlaskiej, a w latach 2009–2015 II dyrygent Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. Był dyrygentem i zastępcą dyrektora muzycznego WelshNational Opera w Cardiff (2004–2008), gdzie przygotował i poprowadził wiele spektakli należących do kanonu światowej literatury operowej.

W grudniu 2011 roku poprowadził w Narodowej Operze Ukrainy w Kijowie Króla Rogera Karola Szymanowskiego w wersji koncertowej, przygotowanego jako finałowe wydarzenie Zagranicznego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. We wrześniu 2021 roku przygotował i poprowadził wraz z zespołami Opery Krakowskiej prapremierę opery Wanda Joanny Wnuk-Nazarowej. W 2019 roku w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej przygotował i pokierował muzycznie premierą wystawionej po raz pierwszy w Polsce operą Billy Budd Benjamina Brittena, a w roku 2023 na tejże scenie przygotował i dyrygował premierą Petera Grimesategoż kompozytora.

Występował z licznymi orkiestrami w kraju i za granicą. Koncertował we Francji, Niemczech, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Brazylii, Armenii, Korei Południowej i krajach Zatoki Perskiej. Współpracował z Operą Bałtycką, Operą Nova w Bydgoszczy, Teatrem Wielkim w Poznaniu, Operą Wrocławską, Operą Krakowską, Teatrem Wielkim-Operą Narodową w Warszawie (1998–2003).

W swoim dorobku artystycznym posiada szereg nagrań radiowych, telewizyjnych i streamingowych. Z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach dokonał pierwszej studyjnej rejestracji operetki Loteria na mężów Szymanowskiego wydanej przez Polskie Radio i nominowanej do nagrody Fryderyk 2019. W dyskografii pod jego batutą znajduje się wiele albumów wydanych przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia, DUX i inne wytwórnie płytowe, m.in. nagraną z Polską Orkiestrą Radiową operę Hagith Szymanowskiego (nagroda Fryderyk 2020 w kategorii: Album Roku, Muzyka Oratoryjna i Operowa), utwory symfoniczne Henryka Warsa, Msze Stanisława Moniuszki (nagroda Feniks 2020 Stowarzyszenia Wydawców Katolickich), operę Nędza uszczęśliwiona Macieja Kamieńskiego oraz płyty: Muzyka kompozytorów polskich XVIII i XIX wiekuz Orkiestrą Polskiego Radia w Warszawie, Gubajdulina. Cisza i krzyż z Sinfonią Varsovią, Józef Zeidler – Nieszpory z Sinfoniettą Cracovią i Polskim Chórem Kameralnym (nominacja do nagrody Fryderyk 2021), Accordion Concertos z Chopin University Chamber Orchestra. W maju 2002 roku z zespołami Teatru Wielkiego-Opery Narodowej w Warszawie nagrał dla Polskiego Radia spektakl Król Roger Szymanowskiego, emitowany przez Międzynarodową Unię Radiową do wielu krajów świata.

Dokonał szeregu nagrań muzyki do filmów m.in. do nagrodzonego IO Jerzego Skolimowskiego. Od 2016 do lutego 2022 roku był gościnnym dyrygentem Teatru Bolshoi w Moskwie, gdzie przygotował i poprowadził premiery Don Pasquale Gaetano Donizettiego oraz Idioty Mieczysława Weinberga; dyrygował także spektaklami: Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego oraz Katarzyna Izmajłowa Dmitrija Szostakowicza. Współpracę zerwał po barbarzyńskim ataku reżimu putinowskiego na Ukrainę.

Od 2020 roku pracuje w Katedrze Dyrygentury Symfoniczno-Operowej UMFC w Warszawie.

Anna WOLFINGER – solistka Opery i Filharmonii Podlaskiej. Absolwentka Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie, gdzie uzyskała dyplom z wyróżnieniem na Wydziale Wokalno-Aktorskim w klasie I. Jasińskiej-Buszewicz. Kształciła się również w Hochschule für Musik und Theater w Hamburgu, w klasie I. Kremling-Domanski. Swoje umiejętności doskonaliła na mistrzowskich kursach wokalnych prowadzonych m.in. przez: M. Rzepkę, D. Grabowskiego, A. Sims, I. Kłosińską, R. Karczykowskiego, T. Żylis-Garę, E. Wilke, H. Łazarską, A. Burskiego.

Laureatka wielu prestiżowych nagród: Grand Prix w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. J. Kiepury w Krynicy-Zdroju, II nagrody w Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym w Mławie, II nagrody w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. I. Godina we Vrablach (Słowacja), oraz III nagrody w Ogólnopolskim Konkursie Sztuki Wokalnej Złote Głosy w Warszawie.

W 2012 roku zadebiutowała partią Hanny w Strasznym dworze S. Moniuszki na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej. W tym samym roku została solistką tej opery, a następnie wystąpiła na tej scenie w spektaklach, takich jak m.in.: Pajace R. Leoncavalla (Nedda), Księgi zaczarowanego fletu W.A. Mozarta(Pamina),La Boheme G. Pucciniego (Musetta), Wesoła wdówka F. Lehára (Walentyna), Baron cygański (Arsena) i Zemsta Nietoperza (Adela)J. Straussa, Carmen G. Bizeta (Frasquita, Micaela),Upiór w operze A. Lloyd Webbera (Carlotta), Pimpinone G.Ph. Telemanna (Vespetta), Skrzypek na dachuJ. Bocka (Hudel) czy Korczak Ch. Williamsa(Basia).

W marcu 2016 roku zadebiutowała na scenie Opery Krakowskiej, wykonując partię Fiorilli w operze Turek we Włoszech G. Rossiniego. Na deskach Opery Krakowskiej można ją również zobaczyć w roli Noriny w spektaklu Don Pasquale G. Donizettiego oraz Rozyny w Cyruliku sewilskim G. Rossiniego. W sierpniu 2023 roku z wielkim sukcesem zadebiutowała w roli Violetty Valéry (La Traviata G. Verdiego)również na scenie Opery Krakowskiej. Od tej pory śpiewała tę partię również w Teatrze Wielkim w Łodzi. Współpracowała także z Teatrem Wielkim im. S. Moniuszki w Poznaniu– G. Rossini: Cyrulik sewilski (Rozyna) oraz z Polską Operą Królewską – B. Britten: The turn of the screw (Guwernantka). Szczególne miejsce w repertuarze artystki zajmuje również repertuar oratoryjno-kantatowy, a także muzyka barokowa.

fot. Michał Heller

Bartosz NOWAK - ukończył Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w klasie śpiewu solowego Piotra Łykowskiego oraz Olgi Ksenicz specjalizując się w śpiewie pieśniarsko-oratoryjnym oraz wokalno-aktorskim. Swą muzyczną edukację rozpoczął w Państwowej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Opolu, którą ukończył z wyróżnieniem w klasie śpiewu solowego Rafała Żurakowskiego.

Umiejętności wokalne doskonalił podczas mistrzowskich kursów prowadzonych przez wybitnych artystów, takich jak Thomas Hampson, Thomas Hayer, Mario Diaz, Teresa Żylis-Gara i in.

Laureat II nagrody na VI Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. Krystyny Jamroz w Busku-Zdroju oraz II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym Iuventus Canti we Vrablach (Słowacja).

Artysta występował na licznych scenach, m.in. Filharmonii Narodowej, Narodowego Forum Muzyki, Filharmonii Opolskiej czy Filharmonii Dolnośląskiej. Koncertował wykonując partie solowe w Missa pro pace Wojciecha Kilara, III Symfonii Pieśń o nocy Karola Szymanowskiego, IX Symfonii Ludwiga van Beethovena czy Stabat Mater Gioacchino Rossiniego. Występował pod batutą takich dyrygentów, jak Benjamin Bayl, Jacek Błaszczyk, Paul Eswood, Michał Klauza, Marek Pijarowski, Marcin Sompoliński i in.

W 2018 roku zadebiutował w Warszawskiej Operze Kameralnej rolą Pedrilla w Uprowadzeniu z seraju W. A. Mozarta i od tej pory współpracuje z tym teatrem jako solista.

Od 2023 roku artysta współpracuje także z Chórem Filharmonii Narodowej.

fot. Grzegorz Mart

Sebastian SZUMSKI - z wyróżnieniem ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie na Wydziale Wokalno-Aktorskim w klasie Marka Rzepki. Swoje umiejętności wokalne doskonalił na licznych kursach mistrzowskich pod kierunkiem: Heleny Łazarskiej, Evy Blahovej, Charlesa Kellysa, Rudolfa Piernaya, Ryszarda Karczykowskiego, Teresy Żylis-Gary.

Koncertował w niemal wszystkich krajach Europy. Współpracował z cenionymi dyrygentami: Janem Tomaszem Adamusem, Krzysztofem Pendereckim, Stefanem Stuligroszem, Piotrem Sułkowskim, Federico Maria Sardellim, Allesandro de Marchi, Poullem McCreeshem, Joshuą Rifkinem, Andrew Parrotem, Vincentem Dumestrem, Ottavio Dantone. Debiutował na scenie podczas Barbakanfestival w Krakowie, kreując partię Hrabiego Almavivy w operze Wesele Figara W.A. Mozarta. W roku 2010 otrzymał stypendium Opera Studio w Teatrze im. G. Verdiego w Pizie, gdzie w sezonie artystycznym 2010/2011 śpiewał partię Maestra w operze Le convenienze e inconvenienze teatrali G. Donizettiego. W roli tej wystąpił także w teatrach Toskanii (Lucca i Livorno).

Artysta ma w swoim dorobku liczne nagrania radiowe, telewizyjne i płytowe, wśród których do najważniejszych należą: DVD z III Symfonią Kopernikowską H.M. Góreckiego, CD z wszystkimi motetami J.S. Bacha nagranymi w solowej obsadzie dla cenionej francuskiej wytwórni Alpha, a także CD z oratorium Quo Vadis F. Nowowiejskiego, wraz z Aleksandrą Kurzak i Arturem Rucińskim pod dyrekcją Piotra Sułkowskiego.

Z Capellą Cracoviensis dokonał nagrania płyty CD wydanej przez wytwórnię Deutsche Harmonia Mundi, śpiewając rolę Janusza w wileńskiej wersji opery Halka S. Moniuszki. W swoim repertuarze posiada utwory od renesansowych polifonii po kompozycje współczesne, w tym liczne cykle pieśni, solowe partie oratoryjne i operowe Haendla, Purcella, Mozarta, Donizettiego, Belliniego, Rossiniego, Pucciniego, Bizeta, Brittena i Moniuszki. Występował w trzech światowych prapremierach i nagraniach oper Aleksandra Nowaka: Achat ili (nagroda Fryderyk 2021) oraz Drach (nagrody: Koryfeusz Muzyki Polskiej 2020, Onet O!Lśnienia 2021) i Pokora.

Sebastian Szumski w ostatnich latach z powodzeniem wykonuje także muzykę epoki baroku. Jego stała współpraca (od roku 2011) jako solisty i kameralisty z Capellą Cracoviensis zaowocowała kilkudziesięcioma koncertami pod dyrekcją Jana Tomasza Adamusa na najważniejszych festiwalach muzycznych w ponad dwudziestu europejskich stolicach. W ostatnim czasie występował m.in. na międzynarodowym festiwalu Opera Rara w Krakowie, wykonując partię Ilustratora w światowej prapremierze opery Ja, Şeküre A. Nowaka, w Teatrze Wielkim w Poznaniu kreował role Würfla i Patrona w polskiej premierze opery Leoša Janáčka Wyprawy pana Brouczka. W styczniu 2025 roku debiutował w Salzburgu na festiwalu Mozartwoche w Orfeuszu C. Monteverdiego pod dyrekcją Christiny Pluhar.

fot. Jacek Poremba