Pieśń przeznaczenia op. 54 Brahmsa powstała jako oprawa muzyczna utworu Friedricha Hölderlina, zestawiającego spokój egzystencji bogów z cierpieniem człowieka. Brahms skomponował dzieło w latach 1868-1871, przerywając pracę na napisanie Rapsodii na alt, chór i orkiestrę op. 53 (1869). Oparta na kanwie Zimowej podróży w Góry Harzu Johanna Wolfganga von Goethego Rapsodia była prezentem ślubnym dla ukochanej Julii Schumann, która wychodziła za mąż za innego. Poruszająca kompozycja Brahmsa była więc próbą pogodzenia się z nieubłaganym losem…

Los chciał również, by pierwsze wykonanie I Symfonii Aleksandra Skriabina odbyło się bez jej najważniejszej części – hymnu napisanego w hołdzie dla sztuki. „Przyjdźcie, wszystkie narody świata, wyśpiewujmy chwałę Sztuce!” – nawoływał w nim autor – „Chwała ci Sztuko, na wieki chwała!”. Na przesłanie obojętnymi pozostali członkowie komitetu artystycznego, uznając partię wokalną za niemożliwą do wykonania. Pomimo protestów Skriabina, podczas premiery symfonii w 1900 roku pod batutą Anatolija Ladowa, finał został pominięty. Całość zabrzmiała dopiero ponad rok później, a orkiestrą dyrygował Wasilij Safonow.

Dorota Staszkiewicz

Antoni WIT - dyrygent honorowy Filharmonii Krakowskiej oraz dyrektor artystyczny Orquesta Sinfónica de Navarra w Pampelunie. Wcześniej kierował zespołami Filharmonii Pomorskiej (1974–77), Orkiestrą i Chórem Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie (1977–83), Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach (1983–2000), Orquesta Filarmónica de Gran Canaria (1987–92). W latach 2002–2013 sprawował funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Narodowej w Warszawie.

W trakcie swej działalności w Filharmonii Narodowej poprowadził z jej zespołami ponad 450 koncertów (w tym 215 za granicą) i nagrał ponad 50 płyt (w tym niemal 40 dla wytwórni NAXOS).

Absolwent krakowskiej Wyższej Szkoły Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna), gdzie studiował w klasie dyrygentury u Henryka Czyża oraz kompozycji u Krzysztofa Pendereckiego. Równolegle ze studiami muzycznymi kształcił się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Muzyczną edukację kontynuował w paryskiej École Normale de Musique oraz u Nadii Boulanger.

Karierę muzyczną rozpoczął jako asystent Witolda Rowickiego w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Po otrzymaniu II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Herberta von Karajana w Berlinie (1971) został asystentem patrona konkursu.

Występował niemal we wszystkich ośrodkach muzycznych Europy, Azji, Australii i obu Ameryk. Współpracował z takimi zespołami jak Berliner Philharmoniker, Staatskapelle Dresden, Tonhalle-Orchester Zürich, Royal Philharmonic, Philharmonia Orchestra, BBC Symphony Orchestra, Orchestre Symphonique de Montréal, Orchestra dell’Accademia di Santa Cecilia, Orchestre de la Suisse Romande, NHK Symphony Orchestra, Filharmonia Petersburska. W maju 2009 roku, wraz z Orkiestrą Symfoniczną Radia Czeskiego zainaugurował 64. Festiwal Praska Wiosna. W ostatnich sezonach prowadził m.in. orkiestry La Scali w Mediolanie, Budapest Festival Orchestra, Santa Cecilia w Rzymie, Staatskapelle Dresden, Berner Symphoniker, China Philharmonic (Pekin), Shanghai Symphony Orchestra, Denver Symphony Orchestra, New Zealand Symphony Orchestra, Yomiuri Nippon SO (Tokio), Nagoya Philharmonic, orkiestrę Teatro Colón (Buenos Aires), Royal Philharmonic Orchestra (na festiwalu Montreux), orkiestry w Liège, Brukseli, Trondheim, Zagrzebiu, Bilbao i Barcelonie. Jesienią 2012 roku przewodniczył jury Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach. W sierpniu 2013 roku wystąpił na słynnym festiwalu BBC Proms w Londynie z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej, a we wrześniu 2013 roku dyrygował orkiestrą Berliner Phliharmoniker i Chórem Filharmonii Narodowej w Berlinie. 3 października 2015 w ramach dnia zatytułowanego Total Immersion Henryk Górecki dyrygował w Londynie orkiestrą BBC prowadząc wieczorny koncert złożony z utworów Góreckiego, natomiast w kwietniu 2016 dyrygował Cleveland Orchestra.

Jego nagrania (ponad 200 albumów płytowych) otrzymały liczne nagrody fonograficzne, w tym m.in. Grammy Award 2013 oraz sześć innych nominacji do tej nagrody, Diapason d’Or i Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie, Cannes Classical Award, Choc, ICMA, cztery polskie nagrody „Fryderyk”. Zarejestrował wiele dzieł polskich kompozytorów, takich jak: Paderewski, Wieniawski, Karłowicz, Szymanowski, Lutosławski, Penderecki, Kilar, jak również utwory należące do kanonu światowej literatury muzycznej – m.in. przyjęte z wielkim uznaniem krytyków interpretacje dzieł Mahlera i R. Straussa. W ostatnim czasie zarejestrował utwory Moniuszki, Góreckiego, Weinberga, Brahmsa i Dvořáka. Nagrał komplet dzieł Chopina na fortepian z orkiestrą z Kun Woo Paikiem i Orkiestrą Filharmonii Narodowej, a z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia – koncerty Prokofiewa. Należy do nielicznego grona artystów, których płyty sprzedano w łącznym nakładzie niemal pięciu milionów egzemplarzy.

Antoni Wit prócz aktywności koncertowej prowadził również działalność pedagogiczną jako profesor dyrygentury Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, a jego studenci zdobywają najwyższe laury w polskich i międzynarodowych konkursach muzycznych. Fot. J. Multarzyński

Ewa MARCINIEC – absolwentka dwóch wydziałów Akademii Muzycznej w Gdańsku: Kompozycji i Teorii Muzyki oraz Wokalno-Aktorskiego w klasie Zofii Janukowicz-Pobłockiej (oba ukończone z wyróżnieniem). Kontynuowała naukę śpiewu na studiach podyplomowych w Musikhochschule und darstellende Kunst w Stuttgarcie w klasie Luisy Bosabalian (dyplom z wyróżnieniem). Uczestniczyła w kursach mistrzowskich, prowadzonych przez Carlo Bergonziego, Paula Esswooda, Helmutha Rillinga i Adele Stolte.

Laureatka prestiżowych konkursów wokalnych, m.in.: Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej w Warszawie w 1991 (I nagroda i dwie nagrody specjalne, w tym od Krystyny Szostek-Radkowej „za najlepsze wykonanie pieśni artystycznych i za najpiękniejszy głos”), im. Ady Sari w Nowym Sączu (wyróżnienia), w ’s-Hertogenbosch (1994, finał), ARD w Monachium (1996, finał).

Szeroki repertuar Ewy Marciniec obejmuje muzykę dawną (m.in. Pasja wg św. Mateusza i Pasja wg św. Jana J.S. Bacha, Mesjasz i Alcina G.F. Haendla, Griselda A. Vivaldiego), romantyczną (Das Lied von der Erde, Kindertotenlieder G. Mahlera, Alt-Rhapsodie J. Brahmsa) i współczesną (Missa pro pace i Te Deum W. Kilara, oratorium Omnia tempus habent Elżbiety Sikory).

Występuje w najważniejszych salach koncertowych w Europie i Stanach Zjednoczonych, takich jak Berliner Philharmonie, Konzerthaus Berlin, Congresshalle w Saarbrücken, Palais des Beaux-Arts w Brukseli, filharmonie w Liège i Strasburgu, Santiago de Compostela, Kongresshaus w Zurychu, Teatro La Fenice w Wenecji, estrady w Danii, Holandii, Francji, Watykanie i Izraelu, Filharmonia Narodowa w Warszawie i Studio Koncertowe S1 im. W. Lutosławskiego w Warszawie, Narodowa Orkiestra Polskiego Radia w Katowicach, Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu.

Śpiewa w teatrach operowych Włoch (Rzym, Bolonia, Udine, Triest), Niemiec (Frankfurt, Wiesbaden, Oldenburg), Austrii (Linz), Stanów Zjednoczonych (Richard B. Fisher Center for the Performing Arts) i Polski (Teatr Wielki–Opera Narodowa, Opera Bałtycka). Gości na licznych festiwalach w kraju i za granicą: Wratislavia Cantans, Europalia (Bruksela), Abu Ghosh Music Festival (Izrael), Kulturfestival (Bornholm), Bard Summer Scape (Annandale-on-Hudson), Musica Sacra (Norymberga), Mozartiana (Gdańsk), Muzyka na Szczytach (Zakopane).

„Ciepły i ciemny głos altowy” Ewy Marciniec usłyszeć można na nagraniach archiwalnych Polskiego Radia, a także na płytach CD (m.in. Messa di Gloria G. Rossiniego, Mesjasz Haendla w opracowaniu W.A. Mozarta, Msza głagolicka L. Janáčka, III i VIII Symfonia G. Mahlera, Credo, Siedem bram Jerozolimy, Powiało na mnie morze snów… – pieśni zadumy i nostalgii K. Pendereckiego, Demeter i Stabat Mater K. Szymanowskiego).

Artystka prowadzi klasę śpiewu solowego w Akademii Muzycznej w Gdańsku. W 2021 otrzymała tytuł profesora sztuki w dziedzinie sztuki muzycznej. Została uhonorowana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Fot. J. Wrzesiński

Rafał BARTMIŃSKI - absolwent wydziału wokalno-aktorskiego Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach w klasie Eugeniusza Sąsiadka. Laureat III nagrody Konkursu Wokalnego im. Ady Sari w Nowym Sączu w 2001 roku oraz II nagrody i 11 nagród pozaregulaminowych Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. S. Moniuszki w Warszawie w 2007 roku. 

Jeszcze w trakcie studiów rozpoczął intensywną działalność koncertową (Msza h-moll, Magnificat J.S. Bacha, Requiem W.A. Mozarta). Na scenie operowej zadebiutował partią Leńskiego w Eugeniuszu Onieginie P. Czajkowskiego w Teatrze Wielkim–Operze Narodowej w Warszawie w 2002 roku. Od tego roku stale współpracuje z tym teatrem, wykonując główne role tenorowe w: W krainie czarodziejskiego fletu z muzyką W.A. Mozarta, Halce i Strasznym dworze Moniuszki, Nabucco G. Verdiego, Katii Kabanowej L. Janačka, Madama Butterfly G. Pucciniego, Curlev River B. Brittena, Wozzecku A. Berga. Z zespołem TW–ON koncertował m.in. w Sadler’s Wells w Londynie, Operze w Wilnie, na festiwalu Peralada w Hiszpanii i podczas tournée po Japonii. W 2003 i 2005 roku z zespołem Opery Polskiej odbył tournée po Niemczech, Austrii, Szwajcarii, śpiewając partię Tamina w Czarodziejskim flecie, którą w 2005 roku zadebiutował na deskach Teatru Wielkiego w Poznaniu. Od 2006 regularnie występuje także w Operze Wrocławskiej. W 2009 roku zadebiutował w Teatrze Bolszoj w Moskwie jako Tamburmajor w Wozzecku Berga, a także w Operze Krakowskiej jako Don Ottavio w Don Giovannim Mozarta. Jako Wacław w Marii R. Statkowskiego wystąpił w ramach Wexford Opera Festival, a w roli Pasterza w Królu Rogerze Szymanowskiego w Operze Wrocławskiej, Operze Wiesbaden, Teatro Real w Madrycie, Opéra Bastille w Paryżu, Opernhaus Wuppertal). W repertuarze ma także główne partie w Napoju miłosnym Donizettiego, Królu Rogerze Szymanowskiego, Raju utraconym Pendereckiego, Słowiku Strawińskiego, Carmen Bizeta. W 2013 roku wystąpił podczas inauguracji nowej Opery Białostockiej w Strasznym dworze Moniuszki.

Współpracował ze znakomitymi dyrygentami, takimi jak: Ł. Borowicz, G. Chmura, T. Currentzis, J.M. Florêncio, M. Gomez-Martínez, T. Hanus, J. Kaspszyk, W. Michniewski, E. Michnik, M. Minkowski, A. Straszyński, T. Wojciechowski, A. Zedda.

Wziął udział w licznych nagraniach płytowych, m.in.: VIII Symfonii Kwiaty polskie M. Weinberga, Credo, Kosmogonii K. Pendereckiego, z orkiestrą i chórem Filharmonii Narodowej pod dyr. A. Wita, Mszy S. Moniuszki, z chórem Filharmonii Narodowej pod dyr. H. Wojnarowskiego (nagroda Fryderyk 2009).

Występował również jako aktor dramatyczny w Teatrze Telewizji: w Sesji castingowej w reż. K. Zanussiego oraz Maria Callas – master class w reż. A. Domalika u boku K. Jandy. Został uhonorowany Małym Berłem Fundacji Kultury Polskiej przez M. Fołtyn jako propagator muzyki Stanisława Moniuszki.   Fot. L. Baldovin