Wykonawcy:

Orkiestra Filharmonii Krakowskiej

Sascha Goetzel – dyrygent

Liya Petrova – skrzypce

Repertuar:

Ze względu na bardzo duże zainteresowanie koncertem, uruchomiona została sprzedaż dodatkowej puli biletów.

Bilety w cenach regularnych na miejsca dostawiane zakupić można w kasie biletowej Filharmonii w godzinach jej pracy.

Miejsca nie podlegają rezerwacji internetowej ani telefonicznej. Ilość dodatkowych miejsc jest bardzo ograniczona.

Piękno jako kształt miłości

MENDELSSOHN. Śpiew skrzypiec

Koncert skrzypcowy e-moll op. 64 Felixa Mendelssohna-Bartholdiego stał się w epoce romantyzmu jednym z najważniejszych dzieł tego gatunku. Dedykantem został Ferdinand David – przyjaciel jeszcze z czasów dzieciństwa, skrzypek i koncertmistrz Orkiestry Gewandhaus w Lipsku, który służył kompozytorowi twórczymi radami. Utwór powstawał w latach 1838-1844; Mendelssohn ukończył partyturę w Soden pod Frankfurtem, gdzie spędzał z rodziną wakacje. I mimo iż ujęty w tradycyjną postać tryptyku, Koncert przynosi wiele cech, jak na tamte czasy, innowacyjnych. Nowatorskie jest już otwarcie narracji muzycznej razem z solistą, a nie po introdukcji orkiestry. Trzy części – Allegro molto appassionato, Andante, Allegretto non troppo-Allegro molto vivace – grane są bez przerwy: techniczna wirtuozeria łączy się w nich z natchnionym śpiewem skrzypiec. W finale do głosu dochodzi Elfenmusik, znamienna dla Mendelssohnowskiego „lekkiego” stylu i świetnie znana ze Snu nocy letniej. Premiera Koncertu odbyła się 13 marca 1845 roku w Lipsku – grał Ferdinand David, a dyrygował duński kompozytor Niels Gade.

MAHLER. Symfonia uczuciem i życiem pisana

Piąta symfonia Gustava Mahlera rodziła się w latach 1901-1902, w czasie rozkwitu miłości kompozytora do Almy Schindler (1897-1964), jednej z najpiękniejszych i najbardziej intrygujących kobiet epoki przełomu wieków dziewiętnastego i dwudziestego, oraz wczesnych z nią lat małżeństwa. Słynne Adagietto, „miłosne wyznanie”, zostało rozsławione między innymi w filmie Śmierć w Wenecji (1971) w reżyserii Luchino Viscontiego, stając się swego rodzaju Mahlerowską muzyczną sygnaturą. Pięcioczęściowy cykl, w jakim skomponowana została Piąta, kompozytor widział w trzech odsłonach. Pierwszą współtworzą dwie części: Marsz żałobny (‘jak w kondukcie’), intonowany przez trąbkę solo (inicjalny motyw czterech dźwięków odsyła do Piątej symfonii Ludwiga van Beethovena), oraz druga, której skontrastowana narracja została określona jako Burzliwie. Z największą gwałtownością. Scherzo, kolejna odsłona, przynosi splot motywów tanecznych ländlera i walca: Mahler nazwał je chaosem, z którego rodzi się świat, by znów się rozpaść. I odsłona trzecia: Adagietto (oznaczone: ‘bardzo wolno’) wraz z finałem, będącym apoteozą radości i uczuć jasnych. I tym samym muzyka stała się wyrazem autobiografii kompozytora. Piąta symfonia prawykonana została w Kolonii, 18 października 1904 roku – dyrygował Mahler.

***

Felix Mendelssohn (1809-1847) i Gustav Mahler (1860-1911) – „spotkanie” znaczące: byli nie tylko kompozytorami, ale także dyrygentami. Pierwszy z nich przywracał kulturze zapomniane dzieła Johanna Sebastiana Bacha. Drugi, znany z pedanterii i tyranii, wspaniale dyrygował utworami Beethovena czy Wagnera. Warto zaznaczyć, że na swoim ostatnim koncercie w Carnegie Hall w Nowym Jorku 21 lutego 1911 roku Mahler prowadził, między innymi, wykonanie Włoskiej symfonii Mendelssohna.

Małgorzata Janicka-Słysz

Liya PETROVA – objawiła się słuchaczom na międzynarodowej scenie w 2016 roku, kiedy zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Carla Nielsena w Danii, któremu przewodniczył Nikolaj Szeps-Znaider. Dwa lata później dokonała nagrania pierwszych koncertów Nielsena i Prokofiewa wraz z Orkiestrą Filharmonii w Odense pod dyrekcją Kristiiny Poski. Nagranie zostało wydane nakładem wytwórni Orchid Classics i przyniosło jej międzynarodowe uznanie. Dziennikarze londyńskiego Sunday Times nie kryli podziwu, pisząc o jej „wspaniałym brzmieniu, dojrzałym i srebrzystym, czy o frazowaniu z majestatycznym rozmachem”. W niemieckim magazynie Pizzicato opisywano również brzmienie wydobywane przez skrzypaczkę jako „srebrzyste i czysty”, podczas gdy Gramophone wychwalał jej „wyjątkową różnorodność tonalną na tym cudownym krążku”. Krytycy muzyczni z The Strad byli pod wrażeniem jej „naturalnej wirtuozerii”, a magazyn Classical Music uznał jej interpretację koncertu Nielsena za „oszałamiająco dobrą i niezwykle liryczną”.

Jako solistka Petrova zapraszana jest do współpracy przez takie zespoły orkiestrowe jak Orchestre de Paris, Orchestre Philharmonique de Radio-France, Orkiestra Filharmoniczna Radia Holenderskiego, Symfonieorkest Vlaanderen, Orchestre Philharmonique du Luxembourg, Antwerpska Orkiestra Symfoniczna, Królewska Orkiestra Filharmoniczna, BBC NOW, Orkiestra Symfoniczna w Bournemouth, Staatskapelle Weimar, Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo, Orkiestra Filharmonii Brukselskiej, Norddeutsche Philharmonie, Chińska Narodowa Orkiestra Symfoniczna, Orkiestra Filharmonii w Tokio, Orkiestra Filharmonii w Kansai, Orchestre National de Lyon, Orchestre Philharmonique de Strasbourg, Orchestre National de Bordeaux, Orchestre National des Pays de Loire, Sinfonia Varsovia czy Orkiestra Symfoniczna w Odense. Występuje pod batutą wiodących dyrygentów takich jak Elim Chan, Stanislav Kochanovsky, Tan Dun, Duncan Ward, Martyn Brabbins, Kristiina Poska, Riccardo Minasi, Kirill Karabits, Diego Fasolis, Philippe Herreweghe, Krzysztof Penderecki, Nikolaj Szeps-Znaider, Alexander Liebreich, Mihhail Gerts, Yan Tortelier, Xian Zhang, Ariane Matiakh, Christopher Warren-Green, Michel Tabachnik czy Jesús López Cobos.

Artystka regularnie wykonuje utwory kameralne we współpracy z Alexandrem Kantorowem, ma też na swoim koncie współpracę z wieloma innymi wspaniałymi muzykami, takimi jak Beatrice Rana, Emmanuel Pahud, Pablo Ferrandez, Martha Argerich, Nicholas Angellich, Yuri Bashmet, Mischa Maisky, Renaud Capuçon, Augustin Dumay, James Ehnes, Frank Braley, Yuja Wang, Gérard Caussé, Antoine Tamestit, Bruno Philippe, Aurélien Pascal czy Gautier Capuçon. Liya Petrova jest również stałą uczestniczą festiwali muzyki kameralnej, takich jak Mecklenburg-Vorpommern Festspiele, Rheingau Festival, Ludwigsburger Schlossfestspiele, Festiwal Wielkanocny w Aix-en-Provence, La Folle Journée, Międzynarodowy Festiwal La Roque d’Anthéron czy Rencontres Musicales d’Evian.

Od 2020 roku Liya Petrova współpracuje z francuską wytwórnią płytową Mirare. Wiosną 2023 roku artystka zaprezentowała swój ostatni album zatytułowany Momentum 1, zachwycającą płytę z muzyką Waltona i Respighiego, zawierającą wykonanie koncertu Waltona z towarzyszeniem Królewskiej Orkiestry Filharmonicznej pod dyrekcją Duncana Warda oraz wykonanie sonaty Respighiego z udziałem pianisty Adama Lalouma. Dwa poprzednie albumy skrzypaczki, które ukazały się nakładem wytwórni Mirare, zawierały recital z muzyką Beethovena, Barbera i Brittena, zarejestrowany w 2020 roku z udziałem pianisty Borisa Kusnezowa, oraz (w kolejnym roku) koncert skrzypcowy Beethovena i rzadko wykonywany koncert K271 Mozarta, znany jako Koncert Nr 7, z udziałem Jean-Jacques’a Kantorowa i Sinfonii Varsovii. Jeszcze wcześniej artystka wzięła udział w nagraniu utworów Nielsena i Prokofiewa dla wytwórni Orchid Classics, z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej w Odense pod dyrekcją Kristiiny Poski. Wszystkie nagrane przez nią albumy muzyczne spotykały się z jednoznacznie entuzjastyczną oceną krytyków na całym świecie. Liya Petrova urodziła się w Bułgarii w rodzinie muzyków, a studiowała pod kierunkiem Augustina Dumay w brukselskiej Chapelle Musicale Reine Elisabeth, pod kierunkiem Antje Weithaas w Hochschule für Musik Hans Eisler w Berlinie oraz pod kierunkiem Renauda Capuçon w Haute Ecole de Musique w Lozannie. Obecnie mieszka w Paryżu.

Dzięki hojnemu wsparciu sponsora, Liya Petrova gra na znakomitym instrumencie, jakim są skrzypce „Rovelli” z pracowni Guarnerius del Gesu z 1742 roku. 

Liyę Petrovą na arenie międzynarodowej reprezentuje Agencja Harrison Parrott.

Fot. Simon Fowler

Sascha GOETZEL - w trakcie jedenastoletniej kadencji Dyrektora Artystycznego i Pierwszego Dyrygenta Orkiestry Filharmonicznej Borusan w Stambule, z którą występował na Festiwalu w Salzburgu, Hong Kong Arts Festival, BBC Proms w Londynie, w Royal Concertgebouw, Musikverein i Konzerthaus w Wiedniu, Théâtre des Champs-Elysées, przekształcił ją z mało znanej, prowincjonalnej orkiestry w zespół o międzynarodowej renomie.

Nagrał z nim dla wytwórni Onyx płyty: z utworami orkiestrowymi Respighiego, Hindemitha i Florenta Schmitta, kolejną z utworami Rimskiego-Korsakowa, Bałakiriewa, Erkina, Ippolitowa-Iwanowa (5 gwiazdek od „BBC Music Magazine”), a także Music from the Machine Age (Bartók, Holst, Prokofiew, Ravel, Schulhoff) i M.-A. Turnage: Koncert na dwoje skrzypiec Shadow Walker / H. Berlioz: Symfonia fantastyczna, z Vadimem Repinem i Danielem Hopem.

Obecnie jest głównym dyrygentem gościnnym Orkiestry Filharmonii w Sofii. Wcześniej współpracował z Orkiestrą Filharmoniczną Kanagawa w Japonii, Orchestre Symphonique de Bretagne, Orkiestrą Symfoniczną w Kuopio w Finlandii, z Pacific Music Festival w Japonii oraz Austriacko-Koreańską Orkiestrą Filharmoniczną. Jest dyrektorem artystycznym Fundacji Barış İçin Müzik Vakfı (Muzyka dla Pokoju) w Stambule, zajmującej się wykonawstwem i edukacją muzyczną. Występował gościnnie z NHK Symphony, Izraelską Orkiestrą Filharmoniczną, London Philharmonic Orchestra, Münchner Symphoniker, Brandeburgi¬sches Staatsorchester, Teatro Communale Bologna, Orchestre de Chambre de Paris (płyta Bach / Schnittke z udziałem Deborah i Sarah Nemtanu dla wytwórni Naïve), Słowacką Filharmonią Narodową, Orchestre Symphonique et Lyrique Nancy, Orchestre National de Lyon (koncerty w Nowym Jorku), Orchestre National de Bordeaux, orkiestrami symfonicznymi w Helsingborgu, Aarhus, Oregonie, Vancouver, Orchestre National de Pays de la Loire, Dresden Philharmonic (na Abu Dhabi Music Festival), Orchestre National de France, Yomiuri Nippon Symphony, Philharmonique de Luxembourg, Orchestre Philharmonique de Strasbourg, Kioi Sinfonietta, Orkiestrą Narodową Belgii, Orkiestrą Symfoniczną Radia Holenderskiego, Phion Orkest, Rumuńską Narodową Orkiestrą Radiową, Wiener Philharmoniker (bal w Operze Wiedeńskiej).

Od sezonu 2024/2025 Sascha Goetzel pełni funkcję I Dyrygenta Orkiestry Filharmonii Krakowskiej.

fot. Özge Balkan