Wykonawcy:
Orkiestra i Chór Filharmonii Krakowskiej
Sebastian Perłowski - dyrygent
Ewa Biegas – mezzosopran
Wiktor Jankowski – baryton
Piotr Piwko – chórmistrz
Repertuar:
Feliks Nowowiejski – Znalezienie Świętego Krzyża op. 35
Godz.18.00, Sala Złota – Dyskusyjny Klub Muzyczny
Goście specjalni – Sebastian Perłowski i Bogna Nowowiejska-Bielawska
Wstęp wolny
Muzyka monumentalnego oratorium F. Nowowiejskiego Znalezienie Świętego Krzyża, z tekstem opartym na legendzie o pielgrzymce cesarzowej Heleny, przez trzy mistyczne sceny towarzyszy jej w poszukiwaniach świętych relikwii. Premiery pierwszej wersji oratorium we Lwowie (w 1906 roku) i drugiej w Krefeld nad Renem (1914) odniosły tryumf, ale nieszczęśliwy splot okoliczności związanych z wybuchem I wojny światowej sprawił, że dzieło na długi czas popadło w zapomnienie. Poznańskie prawykonanie Znalezienia Świętego Krzyża odbyło się w kwietniu 1930 roku pod batutą Nowowiejskiego.
Niespełna trzydziestoletni artysta pracował nad kompozycją w latach 1905-1906 w Berlinie, na swoim koncie mając już zasługujące na uznanie publiczności i krytyki oratoria (Powrót syna marnotrawnego z 1901 roku, Quo vadis z 1903). Autorem tekstu do Znalezienia Świętego Krzyża był przyjaciel Feliksa – Paul Fleischer, używający pseudonimu Arno Herolaska. Kompozycję poprzedza instrumentalny wstęp, wykonywany czasem jako samodzielny poemat symfoniczny Jerozolima. Ta muzyczna opowieść o narodzie wybranym została dołączona do oratorium w 1918 roku.
Pełna emocji muzyka Nowowiejskiego znakomicie oddaje pasję i natchnienie Heleny, towarzyszące jej pielgrzymce i odszukaniu miejsca kaźni Chrystusa. W Znalezieniu Świętego Krzyża znajdziemy wiele fragmentów o marszowych rytmach, symbolizujących poszukiwanie Boga. Widoczne są wpływy R. Wagnera, G. Mahlera i oczywiście M. Brucha, nauczyciela Feliksa w okresie powstawania oratorium, czyli w pierwszych latach jego pobytu w Berlinie.
Dorota Staszkiewicz
Sebastian PERŁOWSKI – ukończył z wyróżnieniem wydziały dyrygentury symfoniczno-operowej w klasie Jana Wincentego Hawela oraz kompozycji Dariusza Janusa w Instytucie Jazzu Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Swoje umiejętności doskonalił w Järvi Academy oraz pod okiem takich mistrzów jak Jorma Panula, Jin Wang, Adrian Gnam, Jurij Simonow. Laureat pierwszych nagród na Międzynarodowych Konkursach Dyrygenckich w Atlancie i Kordobie, drugich nagród na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim „Concurso Jovens Maestros” w Lizbonie i Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Krzysztofa Komedy, III Nagrody i nagrody przewodniczącego Jury na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim w Bukareszcie oraz Nagrody Specjalnej na II Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów muzyki chińskiej w Hong Kongu. Półfinalista Międzynarodowego Konkursu dyrygenckiego „Lovro von Matačić” w Zagrzebiu. Został również nominowany do nagrody krytyków muzycznych i publiczności „Najlepszy Dyrygent Opery Krakowskiej ostatnich pięciu lat” oraz do jednej z najbardziej prestiżowych nagród muzycznych - Nestlé Salzburg Festival Conducting Award. W roku 2017 w plebiscycie prasowym został wybrany Osobowością Roku 2017 w Krakowie w kategorii Kultura oraz Osobowością Małopolski 2017 w tej samej kategorii.
Koncertuje w kraju i za granicą, prowadząc koncerty symfoniczno-operowe, jazzowe oraz musicale. Współpracował z wieloma orkiestrami, takimi jak Sinfonia Varsovia, Hong Kong Philharmonic Orchestra, Narodowa Orkiestra Polskiego Radia w Katowicach, Metropolitana de Lisboa, Real Orquesta Sinfónica de Sevilla, The Hong Kong Chinese Orchestra czy Orkiestra Filharmoniczna George Enescu oraz ze światowej klasy solistami – Juliusem Bergerem, Ildebrando D’Arcangelo czy José Curą. Na swoim koncie ma nagrania dla wytwórni ECM, Warner Classics, DUX, Kameny. W 2016 roku pełnił obowiązki zastępcy dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Poznaniu. Jest dyrektorem artystycznym Festiwalu im. Księcia Władysława Lubomirskiego (Lubomirski Festival) i festiwalu Muzyka Polska odNova oraz agencji artystycznej Kameny.
W roku 2022 uzyskał tytuł doktora sztuki broniąc pracy doktorskiej pt. „Muzyka symfoniczna Władysława Żeleńskiego - Próba ujęcia problematyki z perspektywy dyrygenta”. W centrum jego zainteresowań znajduje się szczególnie muzyka polskiego romantyzmu, neoromantyzmu oraz okresu Młodej Polski, w której dokonał wielu światowych odkryć i prawykonań dzieł m.in. takich kompozytorów jak Feliks Nowowiejski, Władysław Żeleński czy Franciszek Mirecki.
Fot. archiwum własne
Ewa BIEGAS – mezzosopran. Absolwentka katowickiej Akademii Muzycznej oraz wiedeńskiego Universität für Musik und Darstellende Kunst. Laureatką wielu międzynarodowych konkursów wokalnych oraz stypendystką Rządu Austrii, Szwajcarskiej Fundacji Thyll-Dur i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej. W roku 2005 reprezentowała Polskę na konkursie BBC Cardiff Singer of the World. Wśród nagrań artystki znajdują się m.in. Monbar czyli Flibustierowie I.F. Dobrzyńskiego – partia Donny Marii, (Polskie Radio), Legenda Bałtyku F. Nowowiejskiego – partia Bogny (Polskie Radio), Canzoni d'amore E. Bogusławskiego (Radio Katowice), Loteria na mężów K. Szymanowskiego – partia Sary (Polskie Radio), Stabat Mater na sopran i orkiestrę smyczkową A. Dziadka (Radio Katowice), Chantefleurs et chantefables na sopran i orkiestrę W. Lutosławskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego). W 1999 roku zadebiutowała partią Lady Billows na deskach wiedeńskiej Studiobühne w operze Owen Wingrave B. Brittena. Od 2004 współpracuje z Operą Krakowską, gdzie zaśpiewała tytułową rolę w Halce S. Moniuszki, Rozalindę w Zemście nietoperza J. Straussa, Małgorzatę w Fauście Ch. Gounoda, Mimi w Cyganerii G. Pucciniego, Lizę w Damie Pikowej Tatianę w Eugeniuszu Onieginie P. Czajkowskiego, tytułową rolę w Ariadnie na Naxos R. Straussa. Ponadto podczas wieczoru inaugurującego otwarcie nowej siedziby Opery Krakowskiej wykonała partię Joanny w Diabłach z Loudun K. Pendereckiego. Występowała także na deskach Opery Narodowej, Bałtyckiej, Śląskiej, Łódzkiej oraz Bydgoskiej. W roku 2009 w Wiedeńskiej Kammeroper śpiewała partię Miss Wingrave w operze Brittena Owen Wingrave. Występowała podczas światowej premiery Missa pro pace Kilara w St. Patrick Cathedral w Nowym Yorku oraz Grosser Saal Wiener Konzerthaus, biorąc udział w Gali Operowej z okazji wejścia Polski do Unii Europejskiej. Wykonała także III Symfonię pieśni żałosnych Góreckiego podczas Schlezwig- Holstein Musik Festival. W sezonie artystycznym 2011/2012 zadebiutowała na deskach Opery w Montrealu partią Księżnej w operze A. Dvořáka Rusałka pod batutą J. Keenana oraz w Teatro Colon grając tytułową rolę w operze Hagith K. Szymanowskiego pod dyrekcją B. Bronnimanna w reżyserii M. Znanieckiego. W Buenos Aires wzięła także udział w projekcie muzycznym Dos Conocidos w reżyserii M. Znanieckiego wykonując Hymny Szymanowskiego oraz cykl Niebo w ogniu Perkowskiego. W 2015 debiutowała rolą tytułową w operze Tosca G. Pucciniego w Operze Opavskiej otrzymując nominację do Nagrody Muzycznej za najlepszą partię pierwszoplanową roku. W 2017 roku zadebiutowała partią Leonory w operze Moc przeznaczenia G. Verdiego,, a w 2018 partią Silvy Varescu w operetce Księżniczka Czardasza E. Kalmana na deskach Opery Śląskiej. W tym samym roku wzięła udział w prapremierze opery A. Nowaka Ahat Ili wcielając się w partię „Ereszkigal” . W 2017 roku odbyła tourné po Niemczech wykonując Pasję Łukaszową K. Pendereckiego pod dyrekcją A. Wita. W roku 2019 kreowała partię Tytanii w operze H. Purcela The Fary Queen na Festiwalu Muzycznym w Wunzhen w Chinach, zaś w roku 2020 tytułową partię Syreny w premierowej odsłonie opery Alka Nowaka nagrodzoną Fryderykiem. Obok repertuaru operowego i oratoryjnego wykonuje także cykle pieśni. Artystka od 2005 jest wykładowcą Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, a od 2019 roku pełni funkcję dziekana Wydziału Wokalno-Aktorskiego.
Wiktor JANKOWSKI – edukację muzyczną rozpoczął w Kolegium Muzycznym w Drohobyczu w klasie gitary (2010–2014) i śpiewu solowego (2011–2014), kontynuował kształcenie wokalne w Akademii Muzycznej we Lwowie (2016–2018), a następnie w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach w klasie śpiewu solowego Ewy Biegas uzyskując z wyróżnieniem tytuł magistra. Swoje umiejętności rozwijał także pod kierunkiem Kornela Siatetsky’ego, a aktualnie doskonali technikę wokalną u takich śpiewaków, jak: Mariusz Kwiecień, Mikołaj Zalasiński, Piero Giuliacci (Rzym) oraz Marco Vinco (Verona).
Laureat wielu prestiżowych konkursów wokalnych m.in. na Iuventus Canti Irvin Godin (Słowacja, 2023). Dyrektor artystyczny pierwszego Międzynarodowego Festiwalu i Konkursu Operowego im. Franciszka Mireckiego w Przemyślu.
Viktor Yankovskyi prowadzi ożywioną działalność artystyczną. Jako solista koncertował między innymi z Orkiestrą Opery Śląskiej, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Lwowskiej, Narodową Prezydencką Orkiestrą Ukrainy, Orchestre de chambre Nouvelle Europe, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Kaliskiej, Zabrzańskiej, Orkiestrą Chmielnickiej, Śląskiej. Współpracował z wieloma dyrygentami w Polsce i za granicą, takimi jak m.in. Herman Breuer, Franck Chastrusse Colombier, Sebastian Perłowski, Jerzy Kosek, Tadeusz Kozłowski, Nicolas Krauze, Taras Martyniuk, Volodimir Syvohip, Vasyl Vasylenko. W 2017 odbył trasę koncertową we Włoszech, występując w Mediolanie, Wenecji i Bresci. W tym samym roku dał liczne koncerty z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Lwowskiej oraz koncerty kameralne przy Operze Lwowskiej. W 2019 roku uczestniczył w cyklu koncertów operowych z towarzyszeniem Orchestre de chambre Nouvelle Europe pod dyrekcją Nicolasa Krauze w Paryżu i wystąpił jako solista z Orkiestrą Filharmonii Lwowskiej podczas Festiwalu im. Księcia Władysława Lubomirskiego (Stabat Mater K. Szymanowskiego i Modlitwa za Polskę Z. Stojowskiego).
Od 2019 Viktor Yankovskyi jest solistą Opery Lwowskiej, gdzie zadebiutował w tytułowej roli w spektaklu Don Giovanni W.A. Mozarta. W 2019 debiutował na deskach Opery Śląskiej w Bytomiu, kreując partię Stanisława w operze St. Moniuszki Verbum nobile w reżyserii Henryka Konwińskiego.
Działalność koncertowa Wiktora Jankowskiego to obok muzyki operowej i oratoryjnej także liczne recitale solowe z towarzyszeniem fortepianu. Od 2020 roku artysta współpracuje z pianistą Grzegorzem Biegasem promując polską i ukraińską lirykę wokalną, również tę niesłusznie zapomnianą. Z okazji 100-lecia Bitwy Warszawskiej i 100-lecia sojuszu polsko-ukraińskiego realizują projekt we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej oddział Kraków.