Wykonawcy:

Koncert dedykowany pamieci Teresy Chylińskiej /1931-2025/

Zakończenie festiwalu

Orkiestra Filharmonii Krakowskiej

Antoni Wit – dyrygent

Dalia Kuznecovaitė – skrzypce

Repertuar:

Karol Szymanowski – Etiuda b-moll (oprac. G. Fitelberg)

Karol Szymanowski – I Koncert skrzypcowy op. 35
* * *

Aleksandr Skriabin – III Symfonia c-moll op. 43 Boski poemat

PROMOCJA Z OKAZJI MIĘDZYNARODOWEGO DNIA MUZYKI: na hasło „Szymanowski” bilety w cenie 50zł do nabycia wyłącznie w kasie biletowej Filharmonii Krakowskiej

Ku nowym brzegom

Otwierali przed muzyką horyzonty nieznane: Skriabin i Szymanowski. Kompozytorzy-wizjonerzy. Byli świadomi wagi i siły oddziaływania sztuki dźwięków, bo to przecież muzyka, jak uważał twórca Harnasiów, ma najwięcej odżywczych witamin.

SZYMANOWSKI. Mocne wejście

„Fatalnie jest już w tak młodym wieku skomponować swoją «IX Symfonię»…” – pisał o swojej fortepianowej Etiudzie b-moll Karol Szymanowski, która zdobyła szeroki rozgłos, stając się wizytówką twórcy. Kompozycja należy do etiudowego opus 4, z lat 1900–1902, z dedykacją dla kuzynki Natalii Neuhaus. „U podstaw moich utworów są zawsze pomysły melodyczne” – zaznaczał kompozytor. Dlatego słynną Etiudę wyróżnia melodia o zabarwieniu melancholijnym, rozwijana w udramatyzowanym toku dźwięków do wyrazistej kulminacji. Znacząco odsyła podobieństwem tonu do skriabinowskiej Etiudy b-moll op. 8 nr 11 (z 1894). Doceniając jej walory melodyjno-wyrazowe, Grzegorz Fitelberg opracował utwór Szymanowskiego, w 1942 roku, na orkiestrę symfoniczną.

SZYMANOWSKI. „Całość strasznie fantastyczna i nieoczekiwana”

Tymi słowami Szymanowski odniósł się w liście do Stefana Spiessa do swojego I Koncertu skrzypcowego op. 35, komponowanego latem i jesienią roku 1916 w majątku Józefa Jaroszyńskiego w Zarudziu (na dawnych kresach Rzeczpospolitej). Za utworami skrzypcowymi kompozytora stoi Paweł Kochański – wspaniały skrzypek, wirtuoz i liryk. Artyści pracowali nad „idejką” nowego wiolinistycznego stylu, w którym impresjonistycznie wysmakowana barwa łączy się z ekspresjonistycznymi kulminacjami. Kochański jest też autorem cadenzy i jemu Koncert został dedykowany.

SKRIABIN. Boskie gry

Aleksandr Skriabin był wizjonerem i mistykiem: przypisywał sobie rolę twórcy-mesjasza, którego „prometejska” muzyka uleczy chory świat przełomu wieków dziewiętnastego i dwudziestego. III Symfonia c-moll Boski poemat powstała w roku 1904. Według słów kompozytora, zauroczonego teozofią, jest wyrazem rozwoju i wolności duszy człowieka. Narracja muzyczna rozwija się w niej według z góry założonego planu dramaturgicznego: Wstęp (Lento) – „Zmagania / walki” (Luttes) – „Rozkosze” (Voluptés) i „Boska gra” (Jeu divin), oznaczająca radosne zespolenie człowieka z wszechświatem. Skriabin, dekadę starszy od Szymanowskiego, zmarł 110 lat temu – 27 kwietnia 1915 roku. Zafascynowany, u progu drogi twórczej, chopinowskim językiem dźwiękowym, nazywany był nawet początkowo „odpolszczonym Chopinem”.

Małgorzata Janicka-Słysz

Antoni WIT - dyrygent honorowy Filharmonii Krakowskiej oraz dyrektor artystyczny Orquesta Sinfónica de Navarra w Pampelunie (2013–2018). Wcześniej kierował zespołami Filharmonii Pomorskiej (1974–77), Orkiestrą i Chórem Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie (1977–83), Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach (1983–2000), Orquesta Filarmónica de Gran Canaria (1987–92). W latach 2002–2013 sprawował funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Absolwent V Liceum Ogólnokształcącego im. A. Witkowskiego w Krakowie, krakowskiej Wyższej Szkoły Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna im. K. Pendereckiego), gdzie studiował w klasie dyrygentury u Henryka Czyża oraz kompozycji u Krzysztofa Pendereckiego. Równolegle ze studiami muzycznymi kształcił się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Muzyczną edukację kontynuował w paryskiej École Normale de Musique oraz u Nadii Boulanger.

Karierę muzyczną rozpoczął jako asystent Witolda Rowickiego w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Po otrzymaniu II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Herberta von Karajana w Berlinie (1971) został asystentem patrona konkursu.

Występował niemal we wszystkich ośrodkach muzycznych Europy, Azji, Australii i obu Ameryk. Współpracował z takimi zespołami jak Berliner Philharmoniker, Staatskapelle Dresden, Tonhalle-Orchester Zürich, Royal Philharmonic, Philharmonia Orchestra, BBC Symphony Orchestra, Orchestre Symphonique de Montréal, Orchestra dell’Accademia di Santa Cecilia, Orchestre de la Suisse Romande, NHK Symphony Orchestra, Filharmonia Petersburska. W maju 2009 roku, wraz z Orkiestrą Symfoniczną Radia Czeskiego zainaugurował 64. Festiwal Praska Wiosna. W ostatnich sezonach prowadził m.in. orkiestry La Scali w Mediolanie, Budapest Festival Orchestra, Santa Cecilia w Rzymie, Staatskapelle Dresden, Berner Symphoniker, China Philharmonic (Pekin), Shanghai Symphony Orchestra, Denver Symphony Orchestra, New Zealand Symphony Orchestra, Yomiuri Nippon SO (Tokio), Nagoya Philharmonic, orkiestrę Teatro Colón (Buenos Aires), Royal Philharmonic Orchestra (na festiwalu Montreux), orkiestry w Liège, Brukseli, Trondheim, Zagrzebiu, Bilbao i Barcelonie.

Jesienią 2012 roku przewodniczył jury Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach. W sierpniu 2013 roku wystąpił na słynnym festiwalu BBC Proms w Londynie z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej, a we wrześniu 2013 roku dyrygował orkiestrą Berliner Phliharmoniker i Chórem Filharmonii Narodowej w Berlinie. 3 października 2015 w ramach dnia zatytułowanego Total Immersion Henryk Górecki dyrygował w Londynie orkiestrą BBC prowadząc wieczorny koncert złożony z utworów Góreckiego, natomiast w kwietniu 2016 dyrygował Cleveland Orchestra.

Nagrania artysty (ponad 250 albumów płytowych) otrzymały liczne nagrody fonograficzne, w tym m.in. Grammy Award 2013 oraz sześć innych nominacji do tej nagrody, Diapason d’Or i Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie, Cannes Classical Award, Choc, ICMA, cztery polskie nagrody Fryderyk. Zarejestrował wiele dzieł polskich kompozytorów, takich jak: Paderewski, Wieniawski, Karłowicz, Szymanowski, Lutosławski, Penderecki, Kilar, jak również utwory należące do kanonu światowej literatury muzycznej – m.in. przyjęte z wielkim uznaniem krytyków interpretacje dzieł Mahlera i R. Straussa. W ostatnim czasie zarejestrował utwory Moniuszki, Góreckiego, Weinberga, Brahmsa i Dvořáka. Nagrał komplet dzieł Chopina na fortepian z orkiestrą z Kun Woo Paikiem i Orkiestrą Filharmonii Narodowej, a z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia – koncerty Prokofiewa. Należy do nielicznego grona artystów, których płyty sprzedano w łącznym nakładzie niemal blisko sześciu milionów egzemplarzy.

Antoni Wit prócz aktywności koncertowej prowadził również działalność pedagogiczną jako profesor dyrygentury Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, a jego studenci zdobywają najwyższe laury w polskich i międzynarodowych konkursach muzycznych.

Wraz z Agnieszką Malatyńską-Stankiewicz jest współautorem książki zatytułowanej Dyrygowanie. Sprawa życia i śmierci, wydanej w 2021 roku przez oficynę Czytelnik.

W dniu 29.09.2025 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.

fot. J. Multarzyński

Dalia KUZNECOVAITĖ – litewska skrzypaczka, zwyciężczyni pierwszej nagrody i złotego medalu na Międzynarodowym Konkursie im. Henryka Szerynga w Toluca w Meksyku (2008), a także laureatka Międzynarodowego Konkursu im. Johannesa Brahmsa w Pörtschach w Austrii (2008).

Urodziła się w Wilnie, a naukę gry na skrzypcach rozpoczęła w wieku czterech lat. W latach 1995 –2007 kształciła się w Szkole Artystycznej im. M. K. Čiurlionisa (pod kierunkiem B. Smidtiene i J. Urby). W latach 2004–2007 studiowała w Wyższej Szkole Muzycznej w Kolonii pod kierunkiem Z. Brona. Następnie, w latach 2007–2012, kontynuowała studia w Wyższej Szkole Muzycznej i Teatralnej w Rostocku (w klasie P. Munteanu). W latach 2012–2015 studiowała w Konserwatorium Paryskim (pod kierunkiem B. Garlitsky'ego i S. Rousseva), które ukończyła uzyskując najwyższe oceny jurorów oraz nagrodę specjalną.

Artystka współpracowała z takimi dyrygentami jak M. Rostropowicz, M. Sanderling, M. Diadiura, E. Batiz, F. Mastrangelo, S. Sondeckis, A. Poga czy E. Korkmaz.

Jako solistka koncertuje w wielu krajach Europy i Ameryki. Od grudnia 2015 roku jest pierwszą skrzypaczką w zespole Vilnius String Quartet, a od 2016 wykłada na Wydziale Instrumentów Smyczkowych w Litewskiej Akademii Muzyki i Teatru w Wilnie.

Dalia Kuznecovaitė ma na swoim koncie koncerty z towarzyszeniem zespołów, takich jak Orkiestra Symfoniczna Deutsche Radio, Norddeutsche Philharmonie (Niemcy), Orkiestra Symfoniczna Kärtner (Austria), Orkiestra Filharmoniczna w Kijowie, Orkiestra Państwowego Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu, Orkiestra Filharmoniczna w Katarze, Orkiestra Filharmoniczna w Calgary, Litewska Narodowa Orkiestra Symfoniczna, Litewska Orkiestra Kameralna, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Szczecinie, Orkiestra Symfoniczna Narodowej Filharmonii w Meksyku, Orkiestra Filharmoniczna w Guanajuato (Meksyk), Orkiestra Symfoniczna w Monterrey (Meksyk) czy Orkiestra Symfoniczna Languedoc Roussillon (Francja).

Od 2004 roku skrzypaczka jest stypendystką Funduszu im. M. Rostropowicza, a w 2015 otrzymała stypendium Funduszu Banque Populaire (Paryż).

Dalia Kuznecovaitė gra na francuskich skrzypcach zbudowanych w 1881 roku przez jednego z najwybitniejszych francuskich lutników – Paula Bailly’ego.

fot. Ugne Petrauskaite