Wykonawcy:

Koncert pod honorowym patronatem Ambasadora Hiszpanii w Polsce

Basque National Orchestra

Robert Trevino – dyrygent

Repertuar:

Maurice Ravel - Pawana na śmierć infantki

Maurice Ravel - Bolero
* * *

Gustav Mahler - V Symfonia cis-moll

Koncert z przerwą, czas trwania ok. 130 minut.

Basque National Orchestra - jedna z czołowych hiszpańskich orkiestr, założona w 1982 roku pod auspicjami rządu baskijskiego, silnie związana z lokalną społecznością, jednak ogólnokrajowa, znana z bardzo wysokich standardów wykonawczych. Orkiestra prezentuje słuchaczom muzykę symfoniczną wszystkich okresów historycznych, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości kompozytorów baskijskich. Zespół koncertuje zarówno w kraju, jak i za granicą podczas tras koncertowych w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Francji, Wielkiej Brytanii, we Włoszech, w Argentynie, Brazylii i Chile. Ma w swoim dorobku także nagrania fonograficzne, a trzy najnowsze albumy, Ravel, Americascapes oraz Ravel 2, przyciągnęły uwagę krytyków na całym świecie i przyczyniły się do umocnienia pozycji Basque National Orchestra w czołówce europejskich zespołów symfonicznych. Dzięki sprawnemu zarządzaniu i dobrej organizacji pracy artystycznej, orkiestra prezentuje koncerty symfoniczne w czterech miastach równocześnie (Vitoria, Bilbao, San Sebastián oraz Pampelunie), organizuje dwa cykle koncertów kameralnych, cykl koncertów dla dzieci, oraz daje występy gościnne na wielu festiwalach. Od 2017 roku dyrektorem artystycznym zespołu jest Robert Trevino.

Robert Trevino – dyrygent, Dyrektor Artystyczny Basque National Orchestra, Pierwszy Dyrygent Gościnny Orchestra Sinfonica Nazionale della RAI, Doradca Muzyczny Malmö Symphony Orchestra.

Szybko zyskał uznanie jako jeden z najbardziej nietuzinkowych i utalentowanych amerykańskich dyrygentów młodego pokolenia. Jego międzynarodowa kariera nabrała rozpędu w grudniu 2013 roku, kiedy to w ostatniej chwili poprowadził operę Don Carlo G. Verdiego w Teatrze Bolszoj, a następnie został nominowany do Złotej Maski w kategorii Najlepszy Dyrygent.

Występował z takimi orkiestrami, jak London Symphony Orchestra, Tonhalle Orchestra Zurich, Gewandhausorchester Leipzig, Wiener Symphoniker, Gürzenich Orchester Köln, Osaka Philharmonic Orchestra, Orchestre de Paris, Royal Philharmonic Orchestra and Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin, Cleveland Orchestra, Baltimore Symphony Orchestra, Utah Symphony oraz San Francisco Symphony. Przygotował i poprowadził premierę Eugeniusza Oniegina P. Czajkowskiego w Washington National Opera, oraz La Rondine na festiwalu Pucciniego w Torre del Lago.

W najbliższym sezonie artystycznym Robert Trevino poprowadzi orkiestrę Filarmonica della Scala podczas tournée we Włoszech i Austrii, jak również wystąpi z Orchestre National du Capitole de Toulouse, Orchestra della Svizzera Italiana, MDR Sinfonieorchester, Orchestra Filarmonica della Fenice, Tonkünstlerorchester Niederösterreich, Sinfonieorchester Basel oraz Berner Symphonieorchester.

Jego wieloletni kontrakt z wytwórnią Ondine zaowocował przychylnie przyjętym nagraniem wszystkich symfonii L. van Beethovena oraz nagraniem utworów E. Rautavaara z Malmö Symphony Orchestra, jak również nagraniem utworów M. Ravela z Basque National Orchestra. Z tą ostatnią orkiestrą wydał także album Americascapes, zawierający mało znane arcydzieła muzyki kompozytorów amerykańskich. Płyta ta uzyskała miano Editor's Choice przyznawane przez magazyn „Gramophone”, oraz Najlepsze Nagranie przyznane przez „Presto Music” w 2021 roku.

Kompozytorzy różnych epok często szukali natchnienia w postaciach kobiecych, które stawały się mniej lub bardziej świadomymi bohaterkami ich dzieł. Nie wiadomo, czy za Pawaną na śmierć infantki M. Ravela stała księżniczka z obrazu Velázqueza czy z powieści Schwaba. A może matka kompozytora? Na pewno jego Boléro nie powstałoby bez udziału kobiety – Idy Rubinstein. Wiemy także, że źródłem weny G. Mahlera podczas pisania V Symfonii była jego przyszła żona, Alma Schindler.

Pawana na śmierć infantki powstała w 1899 roku jako miniatura fortepianowa, ale to wersja na orkiestrę z 1910 roku zdobyła serca melomanów. Kilkanaście lat później Ravel otrzymał propozycję napisania muzyki do baletu. Takie były początki słynnego Boléra, którego sceniczna premiera odbyła się w Operze Paryskiej w 1928 roku. Balet był wystawiany w wielu teatrach, ale pierwsze koncertowe wykonania Boléra krytykowano za… nudę.

Na pewno nie narzekał na nią Mahler, pisząc V Symfonię. W latach 1901 i 1902 w jego życiu nastąpiły znaczące zmiany. W symfonii odbicie znalazło gwałtowne uczucie do Almy, pojawiła się także odrobina nostalgii (być może miało to związek z początkiem problemów zdrowotnych artysty). Prawykonanie miało miejsce w 1904 roku w Kolonii. Początkowo V Symfonia nie spotkała się z aprobatą słuchaczy. Podobnie jak w przypadku Boléra Ravela, nie byli chyba jeszcze gotowi na arcydzieło...

Dorota Staszkiewicz