Wykonawcy:

Mateusz Dubiel – fortepian

Repertuar:

Miejsca nienumerowane. Publiczność proszona jest o zajmowanie miejsc na estradzie. 

Ballady op. 10 to seria czterech utworów powstałych w 1854 roku z inspiracji dawną szkocką legendą Edward, którą Johannes Brahms przeczytał w niemieckim tłumaczeniu ujętym w Stimmen der Völker filozofa i pisarza Johanna Gottfrieda Herdera. Pierwsza Ballada d-moll, zdaniem Schumanna „znakomita; nowa i zarazem dziwna”, swoim archaicznym, tragicznym klimatem obrazuje najściślej treść legendy – stopniowe przyznanie się bohatera swojej matce do zabójstwa własnego ojca. Pozostałe utwory, wolne od wszelkich programowych dopisków, oddają różne odcienie nadtekstowego, poetyckiego klimatu legendy. W Balladzie D-dur, w przestrzeni pięciu kontrastujących między sobą epizodów, dostrzegano aluzję do dziejów losu Edwarda. Ballada h-moll – o najbardziej pianistycznej fakturze w kontekście całego opusu – ukazuje lżejszą, fantastyczną atmosferę skonstruowaną za pomocą narracji nieraz wyraźnie zbliżonej do muzycznej wyobraźni Schumanna. Ballada H-dur snuta jest w kontemplacyjnym klimacie o czułej, bolesnej nucie.

Powstały najprawdopodobniej z inspiracji koncepcją Bachowskiego Das Wohltemperierte Klavier, cykl 24 Preludiów op. 28 Fryderyka Chopina składa się z miniatur ukończonych i ułożonych w cykl podczas pobytu na Majorce wraz z George Sand i jej dziećmi na przełomie 1838 i 1839 roku. Zróżnicowane pod względem formy, rozmiarów, faktury oraz charakteru oraz tonalnie ułożone według porządku koła kwintowego, tworzą one zadziwiająco finezyjnie wykończony, silnie zintegrowany kalejdoskop nastrojów. Każde preludium stanowi doskonały mikrokosmos w którym „chodzi o maksymalną kondensację, lapidarność tej sztuki «momentowej», ujmującej całość w błysku chwili” (Tomaszewski).

Słynne są słowa, którymi Chopin anonsuje w liście do rodziny datowanym 12 grudnia 1845 powstanie Poloneza-Fantazji As-dur op. 61: „Teraz chciałbym skończyć sonatę z wiolonczelą, Barkarolę i coś jeszcze, co nie wiem, jak nazwę…”. Godzący w sobie idee poloneza i improwizacji, Polonez-Fantazja to utwór emblematyzujący Chopinowską estetykę hybrydy formalnej. Jego absolutne nowatorstwo spotkało się z długotrwałą chłodną recepcją bądź z zarzutami zagadkowości czy wręcz patologiczności. Dopiero od końca XIX wieku zaczęto podziwiać go bez zastrzeżeń (Liszt), doceniać wspaniałą pełnię stylistyczną w nim osiągniętą (Ravel), dostrzegać rodowód jego koncepcji w espaces imaginaires w których odnalazł się nieraz kompozytor, w „dumie wobec przeszłości, skardze wobec teraźniejszości, nadziei na przyszłość” (Hedley). Dzieło zajmuje szczególne miejsce w dorobku kompozytorskim Chopina jako przejaw powstawania nowego stylu – Chopinowskiego stylu ostatniego.

Silvia Bruni

Mateusz DUBIEL – w 2023 roku ukończył szkołę średnią w swoim rodzinnym mieście Bielsku-Białej, w klasie fortepianu Anny Skarbowskiej. Obecnie studiuje w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie w klasie Mirosława Herbowskiego.

Jest zwycięzcą 51. Ogólnopolskiego Konkursu im. Fryderyka Chopina w Warszawie (2022), a także laureatem kilku międzynarodowych konkursów dla młodych pianistów, m.in.: Arthur Rubinstein in Memoriam w Bydgoszczy (2021), Jeune Chopin w Lugano w Szwajcarii (2023) oraz Bałtycki Konkurs w Gdańsku (2023). Brał udział w kursach mistrzowskich prowadzonych przez profesorów: Lidię Grychtołówną, Andrzeja Jasińskiego, Piotra Palecznego, Arie Vardiego oraz Angelę Hewitt.

Występował z recitalami w kraju i za granicą m.in: na Zamku Królewskim w Warszawie, w Festival des Amtshauses Hietzing w Wiedniu, w domu urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli, Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, Centrum Muzyki Vigyázó Sandor w Budapeszcie, a także Filharmonii Pomorskiej Bydgoszczy. 

W roku 2023 koncertował w Japonii: w Tokio (na festiwalu Chopin in Omotesando), Hamamatsu, Osace i Kobe, a także w Stanach Zjednoczonych, Paryżu, Wilnie, Hamburgu, Kolonii, i na Majorce. Mateusz Dubiel brał udział w Maratonie Chopinowskim Polskiego Radia Chopin, a także w Festiwalu Pianistycznym Chopinowskie Interpretacje Młodych w Koninie-Żychlinie otrzymując tam I miejsce (2022). 

Artysta jest laureatem nagrody Prezydenta Miasta Bielska-Białej w dziedzinie kultury i sztuki IKAR 2021. Ponadto był Stypendystą Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, Fundacji Teresy Sahakian przy Zamku Królewskim w Warszawie, a także Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, oraz laureatem programu stypendialnego Młoda Polska. 

Na Krakowskiej Jesieni Muzycznej prezentujemy różne epoki i style muzyczne, wyjątkowe zespoły i indywidualne interpretacje. 11. Krakowska Jesień Muzyczna to niezwykłe połączenie kompozycji i talentów, które przypomni nam, dlaczego muzyka klasyczna jest nieustannie inspirująca. W programie tegorocznej edycji festiwalu znalazły się zarówno arcydzieła muzyki kameralnej, jak i mniej znane i rzadziej wykonywane, ale równie niezwykłe, utwory polskich i światowych kompozytorów. Jak co roku nie zabraknie również światowych prawykonań. 11. Krakowska Jesień Muzyczna to będzie święto kameralnej muzyki klasycznej!