Wykonawcy:

Oriana Masternak – skrzypce

Justyna Danczowska – fortepian

Repertuar:

Miejsca nienumerowane. Publiczność proszona jest o zajmowanie miejsc na estradzie. 

Subito na skrzypce i fortepian to miniatura skomponowana przez Witolda Lutosławskiego w 1992 na zamówienie Josefa Gingolda jako utwór obowiązkowy kompozytora współczesnego na Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy w Indianapolis. Jak sam tytuł wskazuje (nagle), dzieło charakteryzuje wirtuozeria, efektowność, gwałtowna zmienność rytmiczna i dynamiczna oraz kontrasty artykulacyjne. Jest to „wirtuozowskie scherzo pełne kolorów i blasku” (Julian Paprocki).

Trzyczęściowa II Sonata A-dur na skrzypce i fortepian op. 100 Johannesa Brahmsa wydana przez Simrocka w kwietniu 1887, powstała rok wcześniej w okresie pierwszego letniego pobytu kompozytora w Hofstetten nad jeziorem Thun, w Szwajcarii, w warunkach szczególnie sprzyjających pracy twórczej (Brahms komponuje tam kilkanaście dzieł, licząc od opusu 99). Kontrastująca z pierwszą sonatą skrzypcową swoją pogodną aurą, fantazjującym i poetyckim charakterem, ukazuje typową dla brahmsowskiego stylu kameralnego gęstą fakturę fortepianową skupioną w środkowym rejestrze i solidnie opartą o podstawy basowe.

Rapsodia na skrzypce i fortepian Orfeusz i Eurydyka rzeszowskiego kompozytora młodego pokolenia Bartosza Witkowskiego powstała na tegoroczną 11. edycję Krakowskiej Jesieni Muzycznej specjalnie dla wykonawczyń: Oriany Masternak i Justyny Danczowskiej. Została zainspirowana fragmentem poezji Czesława Miłosza (Orfeusz i Eurydyka: wersy 16–29) nawiązującej do przekazanej przez Wergiliusza w Georgikach słynnej historii dwojga kochanków. Zejście w zaświaty opisane w wersach to punkt wyjścia dla refleksji nad przemijaniem, nad niepomijalnym wyrządzaniem krzywdy bliźniemu, na które skazany jest gatunek ludzki, wreszcie nad zmarnowanymi okazjami na przeprosiny. Daleka od ilustracyjności muzyczna narracja zgłębia meandry uczuć wynikających z sytuacji beznadziei i utrapienia za pomocą lekkiej, przezroczystej faktury o intensywnym brzmieniu, osadzonej w dialogach instrumentalnych o wyrazistej motywice, która dynamicznie i agogicznie skontrastowane niosą w sobie donośną przestrogę.

Powstała w latach 1923–27 Sonata G-dur nr 2 Maurice’a Ravela to jedyna sonata na skrzypce i fortepian wydana za życia kompozytora. Utwór ukazuje charakterystyczne dla twórczości Ravela sięganie po tradycyjne modele formalne, struktury ostinato, rytmy taneczne – w tym przypadku popularnego w jego czasach bluesa, wykorzystanego w drugim ogniwie Sonaty. Czytelne jest w niej również odbicie zamiłowania do niejednoznaczności tonalnej, ujawniającej się choćby w wykorzystywaniu struktur bitonalnych i następstw całotonowych, a także do zabarwień humoryzmem.

Silvia Bruni

Oriana MASTERNAK - skrzypaczka, kameralistka, profesor Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w

Krakowie, doktor habilitowana sztuk muzycznych, organizatorka wydarzeń artystycznych. Wielokrotnie nagradzana interpretatorka i badaczka muzyki polskiej, zarówno tej zapomnianej, jak i najnowszej. Artystka regularnie koncertuje jako solistka i, przede wszystkim, jako kameralistka w Azji, obu Amerykach oraz większości krajów Europy, prezentując wszechstronny repertuar obejmujący arcydzieła wszystkich epok oraz prawykonania utworów jej dedykowanych.

Jak podkreślają krytycy, jej grę cechuje „piękny dźwięk, niezwykle bogate barwy, nieskazitelna intonacja, naturalne frazowanie”. Dotychczas zagrała ponad 700 koncertów. Od 2014 roku Oriana Masternak współtworzy Messages Quartet – zespół specjalizujący się w wykonawstwie polskiej muzyki kameralnej. Zdobywczyni szeregu nagród na konkursach krajowych i międzynarodowych, m.in. w Bułgarii, Nowym Jorku, Wiedniu, Holandii i we Włoszech oraz w Krakowie i Łodzi. Wielokrotnie nominowana do najważniejszych nagród polskiego środowiska muzycznego, m.in. do Nagród Akademii Fonograficznej Fryderyk.

W 2022 roku wraz z Julią Kociuban i Messages Quartet otrzymała główną nagrodę na II Międzynarodowym Konkursie Muzyczne Orły w kategorii Zespół Kameralny, a rok później z kwartetem została nominowana do nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej w kategorii Osobowość Roku. W 2023 roku została odznaczona Odznaką Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej, która przyznawana jest osobom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. W roku 2024 ponownie została laureatką konkursu Muzyczne Orły. 

Studiowała w Akademii Muzycznej w Krakowie (dyplom z wyróżnieniem w klasie Romana Reinera), Konserwatorium Królewskim w Brukseli, European Chamber Music Academy, Yale School of Music oraz w Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu. Wielokrotnie nagrywała dla Polskiego Radia, (m.in. w ramach cyklu „Miejscówka z Dwójką”) i Telewizji. Jest stale obecna w mediach udzielając wywiadów dla Programu 2 Polskiego Radia, Radia Kraków, Radia Kraków Kultura, TV Kraków, TV Wrocław i in. 

Artystka posiada bogaty dorobek fonograficzny obejmujący ponad 15 albumów. W 2014 roku nakładem wydawnictwa Akademii Muzycznej w Krakowie ukazała się debiutancka płyta artystki z utworami na skrzypce i fortepian Luciena Durosoira (przy fortepianie Sławomir Cierpik), zaś rok 2017 zaowocował albumem Philipp Scharwenka. Music for violin and piano wydanym nakładem wydawnictwa Acte Prealable (przy fortepianie Sławomir Cierpik). Oriana Masternak nagrywała także dla Wydawnictwa DUX – komplet Kwartetów smyczkowych S. Laksa w wykonaniu Messages Quartet oraz album Messages, SOLITON czy Wydawnictwa UMFC. W 2021 roku ukazały się dwa albumy: Parallels (DUX, przy fortepianie Justyna Danczowska) oraz nominowany do nagród Akademii Fonograficznej Fryderyk Bacewicz/Tansman – Piano Quintets (DUX, Julia Kociuban i Messages Quartet), a w roku 2023 album zawierający polskie kwintety klarnetowe (DUX, Piotr Lato i Messages Quartet). 

Oriana Masternak od 2024 roku pełni funkcję Kierownika Katedry Skrzypiec i Altówki w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, gdzie prowadzi swoją klasę skrzypiec. Artystka gra na instrumencie Sebastiana Lang z 1788 roku. 

Justyna DANCZOWSKA - urodzona w 1981 roku w Krakowie. Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku sześciu lat u Janiny Żychowicz. Następnie kształciła się u Marioli Cieniawy i Ireny Rolanowskiej. W roku 2004 uzyskała dyplom po czteroletnich studiach w Akademii Muzycznej w Bazylei w mistrzowskiej klasie Krystiana Zimermana, a w 2007 ukończyła z wyróżnieniem dwuletnie studia w Akademii Muzycznej w Zurychu w klasie Konstantina Scherbakova. 

Artystka wielokrotnie uczestniczyła czynnie w kursach mistrzowskich prowadzonych przez Halinę Czerny-Stefańską, jak również przez wiele lat korzystała z regularnych konsultacji u Andrzeja Jasińskiego. W 1997 roku zwyciężyła w Konkursie Pianistycznym im. prof. Ludwika Stefańskiego w Płocku, otrzymując ponadto dwie nagrody specjalne za najlepsze wykonanie utworów Bacha i Beethovena. Rok później zdobyła I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim dla Młodzieży w Szafarni. Podczas konkursu dla młodych muzyków Nuta w gruszce (2000) w Krakowie otrzymała I nagrodę oraz nagrodę specjalną PWM-u za najlepsze wykonanie utworu współczesnego. Jako kameralistka otrzymała nagrodę: koncert na festiwalu Orpheus (2002) w Zurychu, nagrodę specjalną jury w konkursie muzyki kameralnej w Neuchatel (2002) oraz III nagrodę w konkursie muzyki kameralnej w Zurychu Migros Kulturprozent (2003). 

W latach 1996–1999 była stypendystką Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, przez trzy kolejne lata otrzymywała Stypendium Twórcze Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a w roku akademickim 2002/2003 została stypendystką Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Od roku 2006 pracuje w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie jako pianistka-kameralistka. W 2020 została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi.

Justyna Danczowska koncertuje regularnie w Polsce i za granicą wykonując największe dzieła kameralistyki światowej. W jej dorobku fonograficznym znajdują się albumy nagrane z Kają Danczowską, Aleksandrą Kuls, Bartoszem Koziakiem oraz Orianą Masternak. 

 Na Krakowskiej Jesieni Muzycznej prezentujemy różne epoki i style muzyczne, wyjątkowe zespoły i indywidualne interpretacje. 11. Krakowska Jesień Muzyczna to niezwykłe połączenie kompozycji i talentów, które przypomni nam, dlaczego muzyka klasyczna jest nieustannie inspirująca. W programie tegorocznej edycji festiwalu znalazły się zarówno arcydzieła muzyki kameralnej, jak i mniej znane i rzadziej wykonywane, ale równie niezwykłe, utwory polskich i światowych kompozytorów. Jak co roku nie zabraknie również światowych prawykonań. 11. Krakowska Jesień Muzyczna to będzie święto kameralnej muzyki klasycznej!