Wykonawcy:
Orkiestra i Chór Filharmonii Krakowskiej
Alexander Humala – dyrygent
Francesca Pusceddu - sopran
Ewa Biegas – alt
Adam Sobierajski – tenor
Bernhard Hansky – baryton
Tadeusz Cepuch - sopran chłopięcy
Piotr Piwko – chórmistrz
Repertuar:
Dzieje Eliasza – najsłynniejszego proroka Starego Testamentu – opisał dźwiękami w swym oratorium Felix Mendelssohn. To drugie, po Paulusie, jego wielkie monumentalne dzieło. Mendelssohn planował jeszcze skomponowanie trzeciego oratorium – Christus op. 47; nie zostało ukończone, pracę nad nim przerwała śmierć kompozytora.
Eliasz op. 70 (prawykonanie 1846, rewizja utworu 1847) skupia, jak w soczewce, cechy indywidualnego stylu kompozytora: transparentność czy nawet lekkość faktury (rodem ze Snu nocy letniej i Mendelssohnowskiej Elfenmusik), barwną i wystawną orkiestrację (odsyłającą do oratoriów Haendla), romantyczną fantazję melodyczną czy dramaturgię zależną od muzycznego wyrazu. Oratorium Mendelssohna jest przede wszystkim dramatem chóralnym: to chór jest tu postacią kluczową – przypisana mu została istotna rola przekazu treści i przesłań najważniejszych. Kompozytor po mistrzowsku operuje w swym dziele emocjami: tymi rozgorączkowanymi, typowo romantycznymi i tymi skupionymi, modlitewno-kontemplacyjnymi. W muzyce występują też barwne efekty teatralne ilustrujące żywioły: burzę, ogień czy trzęsienie ziemi.
Małgorzata Janicka-Słysz
Alexander HUMALA – dyrygent, który wyróżnia się ekspresją gestyczną i głęboką muzykalnością. Ukończył studia na wydziale dyrygentury chóralnej na Białoruskiej Państwowej Akademii Muzycznej oraz na wydziale dyrygentury symfonicznej w Konserwatorium w Rotterdamie. Doskonaląc swój warsztat, uczestniczył w mistrzowskich kursach prowadzonych przez takich dyrygentów, jak Colin Metters, Jurij Simonow, Marin Alsop czy Jorma Panula. Udział w prestiżowych kursach mistrzowskich pozwolił mu na dalszy rozwój zawodowy. Pracował z Péterem Eötvösem na Lucerne Festival Academy, z Neeme i Paavo Järvi na Letnim Festiwalu w Pärnu oraz współpracował ze Szkocką Orkiestrą Kameralną i London Sinfonietta na Międzynarodowym Festiwalu St Magnus na Orkadach.
Zadebiutował z orkiestrą kameralną Białoruskiej Akademii Muzycznej, by niedługo potem poprowadzić koncerty z Orkiestrą Symfoniczną Młodej Białorusi oraz Litewską Państwową Orkiestrą Symfoniczną. Jego talent i zaangażowanie zostały docenione przez włoską Orkiestrę Giovanile della Saccisica, która zaprosiła go do poprowadzenia gościnnie koncertów.
Jako asystent dyrygenta współpracował z tak znamienitymi dyrygentami, jak Stanisław Skrowaczewski, Jerzy Maksymiuk, Christoph Eschenbach, Antoni Wit. Na Castleton Festival był asystentem Lorina Maazela, zaś przy produkcji opery A Dog’s Heart Aleksandra Raskatova w Operze w Lyonie asystentem Martyna Brabbinsa. Zastąpił też Jerzego Semkowa dyrygując Le Divin Poème Aleksandra Scriabina z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia.
Na swoim koncie ma liczne osiągnięcia, spośród których warto wymienić pierwsze nagrody na 4. Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów Chóralnych im. Jāzepsa Vītolsa w Rydze oraz 5. Międzynarodowym Konkursie Dyrygentury Chóralnej W Stronę Polifonii we Wrocławiu, gdzie zdobył także wszystkie nagrody dodatkowe. Humala był również stypendystą programu "Gaude Polonia", odbywając staże w Operze Wrocławskiej i Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Pełnił funkcję asystenta dyrygenta Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach oraz pierwszego dyrygenta białoruskiego zespołu Capella Sonorus. Był również dyrygentem w Rosyjskiej Narodowej Orkiestrze Filharmonicznej. W 2021 roku Alexander Humala został wybrany na stanowisko dyrektora artystycznego Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie.
Jako dyrektor muzyczny zorganizował kilka znaczących festiwali muzycznych, w tym festiwal barokowy i festiwal muzyki współczesnej, promujący młodych białoruskich i europejskich kompozytorów.
Dyrygował podczas I Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Karola Szymanowskiego oraz Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Mieczysława Wajnberga.
Alexander Humala współpracował z renomowanymi zespołami, w tym z Orkiestrą i Chórem Filharmonii Krakowskiej, Orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Orkiestrą Symfoniczną w Trondheim, Orkiestrą Filharmonii w Zagrzebiu, Łotewską Orkiestrą Narodową, Orkiestrą Symfoniczną Państwowej Filharmonii w Transylwanii, Orkiestrą Symfoniczną INSO-Lwów Narodowej Filharmonii we Lwowie i Państwowa Orkiestrą Symfoniczną w Armenii.
Pracował z wybitnymi solistami, takimi jak Gautier Capuçon, Marc Coppey, Claudio Bohórquez, Arto Noras, Boris Berezovsky, Dmitry Masleev, Szymon Nehring, Leticia Moreno, Rosanne Philippens, Geneviève Strosser, Urszula Kryger, Iwona Sobotka i Andrzej Lampert. Występował też jako dyrygent z legendami jazzu, takimi jak Chick Corea, Adam Makowicz, Branford Marsalis, Arturo Sandoval, Terence Blanchard, Nicholas Payton, Randy Brecker, Jamie Cullum, Kurt Elling, Pat Metheny, Randy Brecker i Włodek Pawlik.
Współpracował z wieloma kompozytorami muzyki współczesnej, jak Krzysztof Penderecki, Paweł Mykietyn, Aleksander Raskatov, Ståle Kleiberg i Elliot Goldenthal. Dokonał szeregu nagrań, między innymi z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej nagrał pierwotną wersję II Symfonii Karola Szymanowskiego. Występy i nagrania Alexandra Humali były prezentowane przez Mezzo, Arte TV, TVP Kultura oraz Program Drugi Polskiego Radia.
W nadchodzącym sezonie Alexander Humala wystąpi z renomowanymi orkiestrami, w tym z Orkiestrą di Padova e del Veneto, Orkiestrą Budafok Dohnanyi, Filharmonią Krakowską, Filharmonią Szczecińską, Filharmonią Śląską oraz na Narodowym Festiwalu Muzycznym (Chestertown, MD). Współpracować będzie również z wybitnymi solistami, takimi jak Ivo Pogorelić, Jan Lisiecki, Baiba Skride i Aleksandra Kurzak.
Muzyczna kariera Alexandra Humali jest świadectwem jego zaangażowania, umiejętności oraz pasji do muzyki, które sprawiają, iż zwraca on szczególną uwagę środowiska muzycznego. fot. Bartek Barczyk
Francesca PUSCEDDU – włoska sopranistka urodzona na Sardynii w 1994 roku. Rozpoczęła studia muzyczne jako skrzypaczka w Państwowym Konserwatorium w Cagliari w 2015 roku. Śpiewu uczyła się u Bernadette Manca di Nissa, śpiewała także we Włoskim Chórze Młodzieżowym. W 2019 roku ukończyła z wyróżnieniem śpiew w Prins Claus Conservatorium w Groningen, w klasie Hanneke de Wit, u której kontynuowała naukę pod kierunkiem Margreet Honig, dołączając do prestiżowej Holenderskiej Akademii Opery Narodowej w Amsterdamie. Jako solistka występowała w Holandii, Włoszech i Maroku, między innymi w Muziekgebouw, Concertgebouw, De Spiegel, Teatro Comunale di Sassari, Auditorium Cagliari i Théâtre National Mohammed V w Rabacie, z przez orkiestry i zespoły kameralne.
Francesca zadebiutowała w operze w 2017 roku rolą Musetty w Cyganerii G. Pucciniego w reżyserii Sybranda van der Werfa. W recenzji del Dagblad van het Noorden napisano: „Francesca Pusceddu skradła show w swojej pierwszej roli słodkiej, a czasem wybuchowej Musetty”. Wykonywała role Clorindy w Kopciuszku G. Rossiniego, Beth w Kobietkach M. Adamo, La Fée w Cendrillon Viardota, Adeli w Zemście Nietoperza Straussa, Lauretty w Gianni Schicchi G. Pucciniego, Valencienne w La Vedova Allegra F. Lehára, Zerliny w Don Giovannim W.A. Mozarta.
W 2019 roku została wybrana do Programu Młodych Artystów „Jonge Grote Zangers”, dzięki któremu zaproszona została do występu podczas otwarcia koncertu Christiana Gerhahera w Muziekgebouw w Amsterdamie.
W tym samym roku wygrała przesłuchanie Ente Marialisa de Carolis jako najlepiej rokująca, wschodząca sardyńska wokalistka.
Oprócz przedstawień operowych, repertuar koncertowy artystki obejmuje takie dzieła, jak Petite Messe Solennelle G. Rossiniego, Mesjasz G.F. Haendla, Missa Sacra R. Schumanna, Les sept paroles du Christ en Croix C. Francka i inne, ale także współczesny repertuar koncertowy.
Współpracowała z takimi dyrygentami jak Karel Deseure, Sergio Alapont i Antony Hermus oraz reżyserami: Renato Bonajuto, Paolo Gavazzeni, Piero Maranghi, Andrea Merli, Sybrand van der Werf, Dirk Schmeding.
W 2023 roku Francesca była jedną z finalistek międzynarodowego konkursu SOI Fiorenza Cedolins. W tym samym roku zadebiutuje w Polsce i Niemczech jako Berta w Cyruliku sewilskim G. Rossiniego.
fot. Ivan Yohan
Ewa BIEGAS – absolwentka katowickiej Akademii Muzycznej oraz wiedeńskiego Universität für Musik und Darstellende Kunst. Laureatka wielu międzynarodowych konkursów wokalnych oraz stypendystka Rządu Austrii, Szwajcarskiej Fundacji Thyll-Dur i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej. W roku 2005 reprezentowała Polskę na konkursie BBC Cardiff Singer of the World.
W 1999 roku zadebiutowała partią Lady Billows na deskach wiedeńskiej Studiobühne w operze Owen Wingrave B. Brittena. Od 2004 współpracuje z Operą Krakowską, gdzie zaśpiewała tytułową rolę w Halce St. Moniuszki, Rozalindę w Zemście nietoperza J. Straussa, Małgorzatę w Fauście Ch. Gounoda, Mimi w Cyganerii G. Pucciniego, Lizę w Damie Pikowej, Tatianę w Eugeniuszu Onieginie P. Czajkowskiego, tytułową rolę w Ariadnie na Naxos R. Straussa. Ponadto podczas wieczoru inaugurującego otwarcie nowej siedziby Opery Krakowskiej wykonała partię Joanny w Diabłach z Loudun K. Pendereckiego. Występowała także na deskach Opery Narodowej, Bałtyckiej, Śląskiej, Łódzkiej oraz Bydgoskiej. W roku 2009 w Wiedeńskiej Kammeroper śpiewała partię Miss Wingrave w operze Brittena Owen Wingrave. Występowała podczas światowej premiery Missa pro pace W. Kilara w St. Patrick Cathedral w Nowym Yorku oraz Grosser Saal Wiener Konzerthaus, biorąc udział w Gali Operowej z okazji wejścia Polski do Unii Europejskiej. Wykonała także III Symfonię pieśni żałosnych H.M. Góreckiego podczas Schlezwig-Holstein Musik Festival. W sezonie artystycznym 2011/2012 zadebiutowała na deskach Opery w Montrealu partią Księżnej w operze Rusałka A. Dvořáka pod batutą J. Keenana oraz w Teatro Colon grając tytułową rolę w operze Hagith K. Szymanowskiego pod dyrekcją B. Bronnimanna w reżyserii M. Znanieckiego. W Buenos Aires wzięła także udział w projekcie muzycznym Dos Conocidos w reżyserii M. Znanieckiego wykonując Hymny Szymanowskiego oraz cykl Niebo w ogniu Perkowskiego. W 2015 roku debiutowała rolą tytułową w operze Tosca G. Pucciniego w Operze Opavskiej otrzymując nominację do Nagrody Muzycznej za najlepszą partię pierwszoplanową roku. W 2017 roku zadebiutowała partią Leonory w operze Moc przeznaczenia G. Verdiego, a w 2018 partią Silvy Varescu w operetce Księżniczka Czardasza E. Kalmana na deskach Opery Śląskiej. W tym samym roku wzięła udział w prapremierze opery A. Nowaka Ahat Ili wcielając się w partię Ereszkigal. W 2017 roku odbyła tourné po Niemczech wykonując Pasję Łukaszową K. Pendereckiego pod dyrekcją A. Wita. W roku 2019 kreowała partię Tytanii w operze H. Purcela The Fary Queen na Festiwalu Muzycznym w Wunzhen w Chinach, zaś w roku 2020 nagrodzoną Fryderykiem tytułową partię Syreny w premierowej odsłonie opery Alka Nowaka. Obok repertuaru operowego i oratoryjnego wykonuje także cykle pieśni.
Wśród nagrań artystki znajdują się m.in. Monbar czyli Flibustierowie I.F. Dobrzyńskiego – partia Donny Marii, (Polskie Radio), Legenda Bałtyku F. Nowowiejskiego – partia Bogny (Polskie Radio), Canzoni d'amore E. Bogusławskiego (Radio Katowice), Loteria na mężów K. Szymanowskiego – partia Sary (Polskie Radio), Stabat Mater na sopran i orkiestrę smyczkową A. Dziadka (Radio Katowice), Chantefleurs et chantefables na sopran i orkiestrę W. Lutosławskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego).
Artystka od 2005 roku wykłada na Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, a od 2019 roku pełni funkcję dziekana Wydziału Wokalno-Aktorskiego.
fot. Radosław Rzepecki
Adam SOBIERAJSKI – absolwent klasy śpiewu Alicji Słowakiewicz-Wolańskiej w Akademii Muzycznej w Katowicach, którą ukończył z wyróżnieniem w 2005 roku. Obecnie solista Opery Krakowskiej oraz Opery Śląskiej w Bytomiu. Jest laureatem IV i II nagrody na Konkursie Operetkowym im. Iwony Borowickiej w Krakowie (w 2006 i 2008). W 2008 roku zdobył wyróżnienie i 4 nagrody specjalne (w tym dla Najlepszego Tenora) na Międzynarodowym Konkursie Operowym im. Adama Didura w Bytomiu. Jest również zdobywcą III nagrody na I Europejskim Konkursie Tenorów w Sosnowcu (2009). W 2014 roku występował w muzycznym programie TVP2 SuperSTARcie, reprezentując gatunek muzyczny – Opera.
Współpracuje gościnnie z Operą Wrocławską, Operą Nova w Bydgoszczy, Teatrem Wielkim w Łodzi. Prowadzi również bogatą działalność koncertową, występując w takich miejscach, jak NOSPR w Katowicach oraz Filharmoniach: Zabrzańskiej, Śląskiej, Krakowskiej, Łódzkiej, Bydgoskiej, Płockiej, Toruńskiej, Olsztyńskiej.
Jego repertuar obejmuje główne partie operowe, jak Tamino (Wolfgang Amadeusz Mozart - Czarodziejski flet), Don Ottavio (Wolfgang Amadeusz Mozart – Don Giovanni), Almaviva (Gioacchino Rossini – Cyrulik sewilski), Don Narcisio (Gioacchino Rossini – Turek we Włoszech), Nemorino (Gaetano Donizetti – Napój Miłosny), Leicester (Gaetano Donizetti – Maria Stuarda), Alfred (Giuseppe Verdi – La Traviata), Leński (Piotr Czajkowski – Eugeniusz Oniegin), Rodolfo (Giacomo Puccini – Cyganeria) oraz operetkowe, jak Adam (Karl Zeller – Ptasznik z Tyrolu), Su-Czong (Franz Lehár – Kraina Uśmiechu), Tassilo (Imre Kálmán – Hrabina Marica), Edwin (Imre Kálmán – Księżniczka czardasza), Barinkay (Johann Strauss - Baron cygański).
fot. Karol Fatyga
Bernhard HANSKY – w czerwcu 2022 roku młody baryton Bernhard Hansky zadebiutował w Staatsoper Unter den Linden w Berlinie, śpiewając partię Pinga (Turandot) w nowej produkcji Philippa Stölzla pod batutą Maestro Zubina Mehty. Krótko przed tym, z niedużym wyprzedzeniem, przejął koncerty z towarzyszeniem Orchestre Nationale de Lille, w ramach których wyśpiewał cykl Mahlera "Lieder eines fahrenden Gesellen".
Wcześniej był członkiem zespołów Hamburgische Staatsoper oraz Semperoper Dresden, gdzie wcielał się w takie role jak Papageno (Czarodziejski flet), Don Alvaro (Il viaggio a Reims), Doktor Falke (Zemsta nietoperza), Nick Carraway (Wielki Gatsby), Masetto (Don Giovanni), Kilian (Der Freischütz) i Moralès (Carmen). Obecnie pojawia się tam z regularnymi występami gościnnymi.
Wśród jego gościnnych występów znajdują się występy na deskach Staatstheatern Wiesbaden, Wuppertal i Mainz, a także Staatsoper Berlin, Osterfestspielen Salzburg, Staatsoperette Dresden, Teatro Luciano Pavarotti di Modena, w ramach Festiwalu Rossini Wildbad oraz Birgitta Opera Festival w Tallinie i Kopenhadze. Latem 2016 roku zaśpiewał tytułową rolę w Don Giovannim Mozarta w Teatrze Estates w Pradze, gdzie odbyła się światowa premiera tego dzieła. Repertuar artysty obejmuje też role takie jak Figaro i Hrabia Almaviva (Wesele Figara), Don Giovanni, Papageno (Czarodziejski flet), Dandini (La Cenerentola), Landsknecht (Simplicius Simplicissimus), Doktor Falke (Zemsta Nietoperza), Hermann/Schlémil (Les Contes d'Hoffmann) i Farfarello (L'amour de trois oranges).
Współpracował z takimi dyrygentami jak Christian Thielemann, Kent Nagano, Alessandro DeMarchi, Alexander Soddy, Patrick Lange, Frédéric Chaslin, Jonathan Darlington, Wayne Marshall i Omer Meir Wellber.
W latach 2012-2013, jako laureat nagrody Bundeswettbewerb für Gesang, był uczestnikiem programu dla młodych artystów w Komische Oper Berlin. Swój zawodowy debiut wyśpiewał w roli Dandiniego w La Cenerentola na deskach Teatru Narodowego w Brnie w 2010 roku.
Wykształcenie muzyczne zdobył w Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie pod kierunkiem nauczycieli takich jak Hanno Müller-Brachmann i Roman Trekel. Podczas kursów mistrzowskich miał okazję pracować z Dietrichem Fischer-Dieskau, Angeliką Kirchschlager, Deborah Polaski i Brigitte Fassbaender, która nadal jest jego nauczycielką.
Młody baryton jest również aktywny na scenie koncertowej i regularnie występuje w recitalach pieśni i oratoriach, ostatnio jako Paulus Mendelssohna oraz Raphael/Adam w Die Schöpfung pod batutą Václava Luksa. Brał udział w nagraniu duńskiej opery Peters Bryllup (Harmonia Mundi), a także Cantates Spirituelles z utworami barokowego kompozytora Rene Drouart de Bousset.
Od 2019 roku Bernhard Hansky prowadzi warsztaty w ramach letniego festiwalu Oper Oder Spree w Brandenburgii, a ostatnio uruchomił swój własny podcast Parlando, w którym przeprowadza wywiady ze znanymi osobistościami ze świata opery.
fot. Matthias Creutziger